Review van 10 september 2024
Ingediende reviewcommentaar, eerste ronde[bewerken | brontekst bewerken]
Alle commentaren gebundeld: Bestand:20241005 - Reviewcommentaar in 1 overzicht.ods
1. Martijn de Bruijne, Lead Architect, Ministerie van Financiën, Review begrippenkader EB en HW.ods (Belastingdienst)
Zie in kolom a bijgaande excel de reacties die binnen het enterprise architectenteam van de Belastingdienst verzameld zijn op de begrippen die voor goedkeuring zijn voorgesteld. Belangrijkste oproep is om voor een aantal begrippen aan te sluiten bij de definities uit Archimate. Bijv. voor de begrippen proces, bedrijfsmiddel en capability zijn in Archimate prima definities opgenomen,d ie wat ons betreft de voorkeur verdienen boven dat wat nu voorgesteld wordt. Afstemming over deze reactie kan rechtstreeks plaatsvinden met mijn collega Henrik Welp (zie cc). Hij is (afhankelijk van tijdsbesteding) ook beschikbaar om een bijdrage te gaan leveren aan de expertgroep.
(See attached file: Review begrippenkader EB en HW.xlsx)
Vriendelijke groet,
Martijn de Bruijne
Lead Architect
Ministerie van Financiën
2. Jeff Bergsma en Marcel Gerardts, Ministerie van Financiën, MinFin reacties NORA begrippenkader
Ik heb je eerder de input vanuit de Belastingdienst op het NORA Begrippenkader gestuurd. Op mijn verzoek heeft de architectuurboard van het Ministerie van Financiën ook naar de lijst gekeken. In bijgaand document heb ik hun reacties samengebracht. Zoals je ziet zijn er nogal wat inhoudelijke opmerkingen. Ik hecht eraan te benadrukken dat de aandacht die de collega's hieraan geven vooral een uiting is van het belang dat aan dit onderwerp gehecht wordt. Er wordt zeer positief gereageerd op het initiatief om tot een vastgesteld begrippenkader te komen! Voor de Belastingdienst had ik eerder al aangegeven dat Henrik Welp de contactpersoon is met wie afstemming over de input kan plaatsvinden. Als er vragen zijn over de bijgevoegde input van het Ministerie van Financiën, zouden jullie Patrick Ramselaar (zie cc) daarvoor dan als aanspreekpunt willen benaderen?
(See attached file: MinFin reacties nora begrippenkader.docx)
Vriendelijke groet,
Martijn de Bruijne
Lead Architect
Ministerie van Financiën
3. Hans Klerken, ICT Architect CBR
Hallo Eric,
bedrijfsmiddel Voor dit begrip wordt ook naar “mens” verwezen en parallel daaraan, in de begrippenview via “entiteit”, naar natuurlijk persoon. Als ik naar de definitie van “middel” kijk bij Van Dale, dan komt daar geen mens betekenis naar voren, Ook zijn “bedrijfsmiddelen” in een fiscale context gebruikelijk apart van medewerkers (mensen) gedefinieerd, Als we kijken naar “bedrijfsmiddelenbeheer” (asset management), dan gaat dit doorgaans over het beheer van spullen. Gegevens over medewerkers/mensen worden apart in een HRM oplossing beheerd.
Daarom zou ik de “mens” of “natuurlijk persoon” buiten de definitie van “bedrijfsmiddel” houden.
Met vriendelijke groet,
Hans Klerken ICT Architect E hans.klerken@cbr.nl I www.cbr.nl
4.Patrick Knoester, BZK
Hey collega’s,
Het begrip functie staat er 2 keer in waardoor het totaal ook op 40 komt.
Verder 1 opmerking op “applicatie” goed dat hier wordt aangegeven dat het om iets voor gebruikers gaat en geen systeemapplicatie maar beschrijf die dan ook gelijk J
Met vriendelijke groet,
Patrick Knoester Senior Beleidsmedewerker Ministerie van Binnenlandse Zaken Directie Digitale Overheid Telefoon: 06-21369815
5. Han Zuidweg, FS
Hallo Eric,
Ik ben de Basisbegrippen aan het reviewen en loop daarbij tegen een paar dingen aan. Ik heb deze besproken met onder andere Hans Laagland, Reindert Gerding (Forum Standaardisatie) en Flores Bakker (minFin), en zij komen met gelijksoortig commentaar. Wat wij zien is:
- Veel definities komen uit een andere context en passen daardoor niet helemaal in de NORA context. De definitie wordt dan afhankelijk van de toelichting die erbij gegeven wordt. Een voorbeeld is de definitie van het begrip ‘versie’. De NORA geeft een extreem generieke definitie, die wordt aangescherpt in de toelichting. De toelichting wordt daarmee in feite onderdeel van de definitie. Vergelijk dit eens met de definitie van ‘versie’ van het Nationaal Archief.
- Voor een aantal begrippen is de metadata onvolledig ingevuld, bijvoorbeeld bij het begrip ‘document’. Wordt deze metadata nog aangevuld en komt er nog een reviewronde voor de toegevoegde metadata?
- Een paar definities zijn (vrijwel) circulair gedefinieerd. Kijk bijvoorbeeld naar ‘afnemer’, ‘gebruiker’ of ‘proces’ en ‘processtap’.
- Een aantal Basisbegrippen heeft definities op basis fundamentele begrippen waar de NORA geen definitie van geeft. Voorbeelden zijn ‘partij’, ‘werking’, ‘handeling’, ‘computerprogramma’. Voor sommige van deze fundamentele begrippen kunnen we misschien de Van Dale definitie gebruiken, maar een begrip als ‘partij’ kan afhankelijk van de context toch wel heel specifieke betekenissen hebben. En wat is een ‘computerprogramma’: is een XSLT een computerprogramma? Is iOS of ChatGPT een computerprogramma?
Het lijkt ons verstandig om nog een kwaliteitsslag over deze lijst te doen. De deadline van 3 oktober voor de vaststelling van de lijst is dan wel erg kort. Ik wil jullie graag helpen met concrete(re) suggesties voor het reviseren van deze lijst basisbegrippen.
Met vriendelijke groet,
Han
Han Zuidweg
Informatiearchitect e-Procurement
6. Marcel Vos, Domeinarchitect, IND
Dag Eric,
We hebben met de architecten van de IND de begrippen bekeken en geen opmerkingen. Er is (nog) geen specifiek aanspreekpunt voor dit soort vragen binnen de IND. Eventueel volgende kunnen naar mij gestuurd worden. Dan zorg ik voor verdere afhandeling.
Met vriendelijke groet,
Marcel Vos
Domeinarchitect
....................................................................
Team Architectuur
Afdeling Productiehuis
Directie Informatievoorziening
Immigratie- en Naturalisatiedienst
Ministerie van Asiel en Migratie
Rijnstraat 8 | 2515 XP | Den Haag ..
7. Sefanja Severin, Stedin
| Begrip | Definitie | Verbetervoorstel | Toelichting |
| afnemer | Een entiteit die iets afneemt van een andere entiteit. | Een entiteit die iets gebruikt of verkrijgt van een andere entiteit. | 'Afneemt' herhaalt (in andere vorm) het begrip. |
| applicatie | Een computerprogramma voor gebruikers. | Een computerprogramma voor gebruik door mensen.
Of: Een computerprogramma. |
Maakt expliciet dat we met gebruikers mensen bedoelen.Maar als een applicatie niet per se voor menselijk gebruik is, laat dan 'voor gebruikers weg'. |
| bedrijfsmiddel | Een mens, proces of hulpmiddel waaruit een organisatie bestaat. | Iets dat kan bijdragen aan de levering van een product of dienst en niet bestemd is voor verkoop. | Voor de Belastingdienst mag een bedrijfsmiddel niet bestemd zijn voor verkoop. |
| bevoegdheid | Het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten. | Officieel erkend recht om handelingen te verrichten. | Mijn toestemming om een politie-uniform te dragen, maakt je daartoe nog niet bevoegd. De toestemming moet officieel zijn (volgens de regels van de instanties die erover gaan). |
| component | Een functioneel onderdeel van een systeem, bestaande uit meerdere elementen. | Een deel van een geheel. | Is een niet-functioneel onderdeel geen component? Is een element geen component? |
| dienstverlener | Een partij die volgens een afspraak een dienst levert aan een afnemer. | Een partij die een dienst levert. | 'Volgens afspraak' doet vermoeden dat er eerst een contract moet zijn. 'Aan een afnemer' maakt de definitie onnodig lang: een dienst wordt per definitie aan een afnemer geleverd. |
8. Steven Ham, Nationaal Archief
Ha Eric,
Ik hoop dat ik nog op tijd ben! In grote lijnen sluit ik me aan bij de begrippenlijst; een mooie eerste stap!
Wel heb ik een klein aantal suggesties.
- Bij ‘activiteit’ zou ik in de definitie de toevoeging ‘als onderdeel van een processtap’ weglaten.
- Bij ‘afspraak’ zou ik de definitie aanscherpen, bijvoorbeeld: ‘Iets waarover partijen met elkaar hebben besloten en wat is vastgelegd.’ Volgens mij kunnen we informele afspraken hier buiten beschouwing laten.
- Bij ‘capability’ zou ik de definitie aanscherpen, bijvoorbeeld: ‘Iets wat een organisatie, persoon of systeem kan presteren, gericht op een vooraf bepaald resultaat.’ Of iets dergelijks. :-)
- Bij ‘dienst’ vind ik de definitie in de tweede kolom beter. Volstaan met ‘Een ondersteunde voorziening’ is in mijn ogen niet voldoende.
- Bij ‘Doel’: ‘Datgene wat je wil bereiken.’.
- Er zijn twee definities van ‘functie’.
- Bij ‘governance’ zou ik ‘(onderdelen van)’ nog toevoegen voor het woord ‘organisaties’.
- Bij ‘activiteit’ zou ik in de definitie de toevoeging ‘die wordt getriggerd’ weglaten.
En wellicht nog een laatste suggestie; ik zou alle begrippen met een hoofdletter beginnen.
Ik hoop dat je hier iets aan hebt!
Met hartelijke groet, Steven
Tabel met reviewcommentaar[bewerken | brontekst bewerken]
| Voorkeursterm | Definitie | Toelichting | Commentaar | Martijn de Bruijne, Lead Architect, Ministerie van Financiën | Jeff Bergsma en Marcel Gerardts, Ministerie van Financiën | Hans Klerken, ICT Architect CBR | Patrick Knoester, BZK | Han Zuidweg, FS | Sefanja Severin, Stedin | Steven Ham, Nationaal Archief | REACTIE EXPERTGROEP |
| NORA-vijflaagsmodel | De vijf architectuurlagen binnen de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) waarin architectuurelementen worden ingedeeld. | De vijf lagen zijn:
* Laag 1: Grondslagenlaag * Laag 2: Organisatorische laag * Laag 3: Informatielaag * Laag 4: Applicatielaag * Laag 5: IT-Infrastructuurlaag |
Veel definities komen uit een andere context en passen daardoor niet helemaal in de NORA context. De definitie wordt dan afhankelijk van de toelichting die erbij gegeven wordt. Een voorbeeld is de definitie van het begrip ‘versie’. De NORA geeft een extreem generieke definitie, die wordt aangescherpt in de toelichting. De toelichting wordt daarmee in feite onderdeel van de definitie. Vergelijk dit eens met de definitie van ‘versie’ van het Nationaal Archief. | Besluit: Geen aanpassing.
Dit is een eigen begrip van NORA. | |||||||
| activiteit | Een samenhangende set van handelingen als onderdeel van een processtap. | Bij het organiseren van de taken,bevoegdheden en verantwoordelijkheden in een organisatie worden veelal relaties gelegd tussen de dimensie 'proces' en de dimensie 'mensen in de organisatie',respectievelijk tussen het 'wat' en het 'wie'.
Die relaties worden veelal uitgedrukt op het niveau van de activiteit. Een RACI-model specificeert dan de relaties tussen de activiteiten en de uitvoerders/verantwoordelijken daarvan. Een functiehuis beschrijft de clustering van activiteiten die in de vorm van functies aan personen kan worden toegekend. Een procedure specificeert de keuzes die daarbij voor een specifieke casus zijn gemaakt. Deze relaties kunnen in principe ook nog fijnmaziger worden vastgelegd op het niveau van de handeling of grover op het niveau van de processtap,maar het niveau van de activiteit is het meest gangbaar. |
HW: Over de toelichting: een proces is geen "wat" maar "hoe". Processen zijn ingericht. Capabilties bijvoorbeeld niet. Wij gebruiken RASCI dus met de Support rol | Voor een aantal begrippen is de metadata onvolledig ingevuld, bijvoorbeeld bij het begrip ‘document’. Wordt deze metadata nog aangevuld en komt er nog een reviewronde voor de toegevoegde metadata? | Bij ‘activiteit’ zou ik in de definitie de toevoeging ‘als onderdeel van een processtap’ weglaten.
Bij ‘activiteit’ zou ik in de definitie de toevoeging ‘die wordt getriggerd’ weglaten. |
Besluit: Geen aanpassing.
Argumentatie: De definitie is niet circulair maar juist consistent, zie het metamodel. | |||||
| afnemer | Een entiteit die iets afneemt van een andere entiteit. | Een afnemer in de context van dienstverlening is een partij die een afspraak maakt met een dienstverlener over het leveren van een dienst. De (eventuele) medewerkers van die afnemer kunnen dan door de afnemer worden geautoriseerd als de gebruikers van de dienst. De persoon die de rol van afnemer heeft kan zelf ook een gebruiker zijn. Een afnemer kan dus ook een organisatie van één persoon zijn,die zowel afnemer als (de enige) gebruiker is.
In het algemeen worden burgers bij het maken van afspraken over de dienstverlening vertegenwoordigd door de bijbehorende laag van de volksvertegenwoordiging. Zo maken de Tweede Kamer en de Eerste Kamer samen de afspraken die als 'wet' worden gekwalificeerd. Dat doen zij in de rol van afnemer,namens de burgers die zij daarbij vertegenwoordigen. Niet alle entiteiten hoeven een afnemer te kunnen zijn. Een computersysteem kan ook een afnemer zijn. Dat is dan geen dienstverlening,maar een technologische koppeling waarbij de ene entiteit iets van een andere entiteit ontvangt. |
<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Met de huidige combinatie van de begrippen afnemer en entiteit
•�is onderstaande uitspraak valide binnen het model �“een dataobject dat iets afneemt van een persoon” is een afnemer. •�Echter semantisch is dit binnen het NL niet correct. •�Mogelijke oplossingsrichting: het begrip partij aanpassen zodat die alle entiteiten bevat die handelingen kunnen uitvoeren. </p></div> </p></div> |
Bij afnemer spreekt de definitie nu over een entiteit die iets afneemt, waarmee afnemen als definitie voor afnemer wordt gebruikt, dat is niet echt verhelderend. | Een paar definities zijn (vrijwel) circulair gedefinieerd. Kijk bijvoorbeeld naar ‘afnemer’, ‘gebruiker’ of ‘proces’ en ‘processtap’. | Een entiteit die iets gebruikt of verkrijgt van een andere entiteit. Toelichting:'Afneemt' herhaalt (in andere vorm) het begrip. | Besluit: Geen aanpassing.
Argumentatie: Het vervangen van begrippen door synoniemen is geen verbetering. | ||||
| afspraak | Dat waarover partijen met elkaar hebben besloten. | goede wil,Een afspraak is pas een afspraak als beide partijen bevestigen dat die afspraak is gemaakt.
Een afspraak kan informeel zijn (denk aan een mondelinge afspraak die is gebaseerd op vertrouwen,of gewoonten uit het verleden) maar een afspraak kan ook formeel zijn (denk aan een schriftelijk vastgelegde overeenkomst die - net zoals een mondelinge overeenkomst - juridisch bindend kan zijn). Een standaard is pas een afspraak als samenwerkende ketenpartners die expliciet van toepassing verklaren. In het kader van standaardisatie en ketensamenwerking in het onderwijs is een afspraak nader gedefinieerd als een [https://rosa.wikixl.nl/index.php/436d080a-df02-4122-a93a-7420a2fedcc7 "normatief bedoelde overeenkomst binnen een bepaalde context over de inrichting en het toepassen van bepaalde voorzieningen en/of standaarden"]. |
Een aantal Basisbegrippen heeft definities op basis fundamentele begrippen waar de NORA geen definitie van geeft. Voorbeelden zijn ‘partij’, ‘werking’, ‘handeling’, ‘computerprogramma’. Voor sommige van deze fundamentele begrippen kunnen we misschien de Van Dale definitie gebruiken, maar een begrip als ‘partij’ kan afhankelijk van de context toch wel heel specifieke betekenissen hebben. En wat is een ‘computerprogramma’: is een XSLT een computerprogramma? Is iOS of ChatGPT een computerprogramma? | Bij ‘afspraak’ zou ik de definitie aanscherpen, bijvoorbeeld: ‘Iets waarover partijen met elkaar hebben besloten en wat is vastgelegd.’ Volgens mij kunnen we informele afspraken hier buiten beschouwing laten. | Besluit: Aangepassing"Dat waarover …" is vervangen door "Wat wat ..." | ||||||
| applicatie | Een computerprogramma voor gebruikers. | Er is een onderscheid tussen computerprogramma's voor gebruikers en computerprogramma's voor systemen. De laatste worden geen applicaties genoemd maar systeemsoftware. | <div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Deze afbakening is ruimschoots onvoldoende scherp. Er moet aansluiting gezocht worden bij een indeling in gebruikers en beheerders.
</p></div> </p></div> |
Graag een ISO (https://www.iso.org/obp/ui) definitie, Open Group Togaf of Archimate begrip | Een applicatie is gedefinieerd als een computerprogramma voor gebruikers, maar er zijn natuurlijk ook computerprogramma’s die een gebruiker nooit ziet en die er primair zijn om het systeem technisch te laten functioneren (en daarmee indirect ten dienste zijn aan de gebruiker). Applicatie zou ik generieker maken en eventueel daaronder nog een gebruikersapplicatie en een systeemapplicatie opnemen. | goed dat hier wordt aangegeven dat het om iets voor gebruikers gaat en geen systeemapplicatie maar beschrijf die dan ook gelijk | Een computerprogramma voor gebruik door mensen. Of: Een computerprogramma. Toelichting: Maakt expliciet dat we met gebruikers mensen bedoelen.Maar als een applicatie niet per se voor menselijk gebruik is, laat dan 'voor gebruikers weg'. | Besluit: Geen aanpassing.
Argumentatie: In de toelichting wordt onderscheid gebruikers- en systeemprogrammatuur beter uitgewerkt. | |||
| applicatielaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van applicaties. | De applicatielaag beschrijft met welke methoden en standaarden een architect invulling kan geven aan de applicatie-architectuur van het vraagstuk waarvoor een oplossing wordt gezocht. Het gaat hierbij om de volgende onderdelen en hun samenhang:
* Registraties (Data sets) waarin de feitelijke gegevenswaarden zijn opgenomen. * Data services waarmee standaard bewerkingen op die gegevenswaarden kunnen worden uitgevoerd. * Software (algoritmen) waarmee op geautomatiseerde wijze processtappen kunnen worden uitgevoerd. De kern van de applicatie view is de manier waarop de overheid de afgesproken overheidsdienstverlening aan burgers en bedrijven met software digitaliseert. |
Graag een ISO (https://www.iso.org/obp/ui) definitie, Open Group Togaf of Archimate begrip | Besluit: Geen aanpassing.
Argumentatie: Dit is een eigen begrip van de NORA. | |||||||
| bedrijfsmiddel | Een mens, proces of hulpmiddel waaruit een organisatie bestaat. | Elke organisatie bestaat uit "mensen die dingen doen met spullen". Elke organisatie en elk team binnen een organisatie is een dienstverlener en "doet" haar "dingen" dus voor een andere partij. De essentiële bedrijfsmiddelen van de organisatie omvatten de essentiële middelen die in de bedrijfsvoering van die organisatie of dat team worden ingezet. Die essentiële bedrijfsmiddelen omvatten de mensen die bij de uitvoering zijn betrokken,de dingen die zij doen (geordend in processen en praktische werkwijzen),en de (interne) hulpmiddelen die zij daarbij inzetten.
De diensten die de organisatie levert zijn de ''producten'' van die organisatie. De hulpmiddelen die de organisatie daarbij inzet vallen dus niet onder ''diensten'',maar worden ingezet bij de levering ván die diensten. In een keten kunnen de voorzieningen die onderdeel zijn van een dienst voor de afnemer weer de rol van bedrijfsmiddel (hulpmiddel) spelen in de dienstverlening van die afnemer aan de partij die de daaropvolgende schakel in de keten is. |
<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>die een organisatie gebruikt
</p></div> </p></div> |
HW: Voorstel om hier de definitie van "resource" in ArchiMate gebruiken: Een fysiek of abstract element dat wordt gebruikt om een product of dienst te produceren, leveren of ondersteunen. | In een bedrijfsmiddel is nu mens en proces als soort opsomming opgenomen, ik zou hier spreken over een object zodat bijvoorbeeld ook een bureau, een telefoon, een gebouw, etc onder bedrijfsmiddel valt en het niet aan de interpretatie van hulpmiddel overlaten of dit wel of geen bedrijfsmiddelen zijn. | Voor dit begrip wordt ook naar “mens” verwezen en parallel daaraan, in de begrippenview via “entiteit”, naar natuurlijk persoon. Als ik naar de definitie van “middel” kijk bij Van Dale, dan komt daar geen mens betekenis naar voren, Ook zijn “bedrijfsmiddelen” in een fiscale context gebruikelijk apart van medewerkers (mensen) gedefinieerd, Als we kijken naar “bedrijfsmiddelenbeheer” (asset management), dan gaat dit doorgaans over het beheer van spullen. Gegevens over medewerkers/mensen worden apart in een HRM oplossing beheerd. Daarom zou ik de “mens” of “natuurlijk persoon” buiten de definitie van “bedrijfsmiddel” houden. | Iets dat kan bijdragen aan de levering van een product of dienst en niet bestemd is voor verkoop. Toelichting: Voor de Belastingdienst mag een bedrijfsmiddel niet bestemd zijn voor verkoop. | Besluit: Aanpassing Naam aangepast naar Middel, met ook de definitie die daar bij hoort vanals de toelichting. MIddel als vertaling van resource war wel mensen, processen en hulpmiddelen toegerekend kunnen worden. | |||
| beheer | Alle handelingen die relevant zijn voor het handhaven van de overeengekomen functionaliteit en het functioneren van een dienst. | Beheren is een containerbegrip dat is gericht op instandhouden.
Instandhouden omvat een veelheid aan taken om de gewenste instandhouding te bewerkstelligen,waaronder managen,coördineren,en uitvoeren van taken met een wijzigings-,herstel-,uitvoerings- en verbeterdoelstelling. |
<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Dit is zo algemeen dat ik niet herken dat dit over beheer gaat. Er staat nu dat zowel management als uitvoering beheer is. Bij elkaar is management en uitvoering vrijwel alles en dat kan niet allemaal beheer heten.
</p></div> </p></div>,<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Het begrip beheer is nu strak gekoppeld aan het begrip dienst. "gegevensbeheer" is een gangbaar begrip en de betekenis van "beheer" daarbinnen past niet binnen deze algemene definitie. </p><p>Voorstel: Het voorliggende begrip hernoemen naar "dienstbeheer" en een nieuwe definitie geven voor het begrip "beheer" die ook past bij het begrip gegevensbeheer. </p><p>Binnen de werkgroep Begrippenkader is hierover reeds gesproken en er circuleert een concept nieuwe definitie voor "beheer". </p></div> </p></div> |
De definitie van beheer mist het onderhouden van afspraken en is nu allen gericht op functionaliteit. | Besluit: Aanpassing
Argumemtatie: "Alle handelingen die relevant zijn voor het instandhouden van iets. " In de toelichting komt uitgebreidere uitleg voor verschillende domeinen. | ||||||
| beleid | Een vooraf vastgestelde handelwijze voor het realiseren van doelen. | Beleid kent allerlei verschijningsvormen en kan zich bevinden op allerlei niveaus, variërend van strategisch tot tactisch tot operationeel. Zo wordt er op ministeries beleid ontwikkeld, maar ontwikkelen individuele organisaties ook hun eigen beleid. Daarnaast zijn er ook hele concrete manifestaties van beleid zoals wachtwoordbeleid dat beschrijft welke tekens en lengte acceptabel zijn voor een wachtwoord. | Beleid kent verschillende verschijningsvormen:
- Invulling gevend aan missie, visie & doelstellingen - Beleidsregels in de definitie van de Awb die de gedragslijn van het bestuursorgaan beschrijven. - Architectuur als methode om gedragslijnen en het organisatiebeleid vast te leggen en (her)bruikbaar en beslisbaar te maken. Het geeft ook nadrukkelijk invulling aan het gelijkheidsbeginsel (Abbb). - In voortbrengingstermen zouden beleidsregels en organisatiebeleid als requirements beschouwd kunnen worden en de architectuur is de eerste beschrijving van een oplossing die invulling geeft aan de requirements. Beleidsregels in AWB context zijn regels over het gebruik van een bevoegdheid door een bestuursorgaan. Zij zijn altijd gericht tot een bestuursorgaan. Beleidsregels kunnen gaan over de: - afweging van belangen (een beleidsregel kan gaan over de inhoud van de bestuurlijke belangenafweging en over de manier waarop die afweging tot stand moet komen) - vaststelling van feiten (een beleidsregel kan de wijze bepalen waarop het bestuursorgaan de feiten vaststelt die nodig zijn om een besluit te nemen) - uitleg van wettelijke voorschriften (een beleidsregel kan uitleg geven over de begrippen en wettelijke criteria in wettelijke voorschriften) Artikel 1.3, lid 4 AWB HW: in het capability model van de Belastingdienst staat: Bedenken en vaststellen van manieren waarop de organisatie met bepaalde onderwerpen omgaat om een bepaald doel te bereiken en het plannen en beheersen hiervan. Hieronder valt ook het doorvertalenvan beleid in belastingdienstbredekaderstelling. |
Besluit: Geen aanpassing.
Argumentatie: Definitie is niet strijdig met commentaar. Commentaar wordt gebruikt om toelichting aan te vullen. | |||||||
| bericht | Een afgebakende hoeveelheid gegevens die een verzender naar een ontvanger stuurt. | In de context van digitale gegevensuitwisseling bestaat een bericht uit een envelop (header),inhoud (payload) en optioneel een of meerdere bijlagen (attachments). De term wordt ook in meer algemene zin gebruikt voor informatie die met mensen (zoals burgers) wordt uitgewisseld. Een berichtenbox is daarbij een verzameling van ontvangen berichten. | Besluit: geen aanpassing
Argumentatie: | ||||||||
| bevoegdheid | Het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten. | Deze toestemming kan al dan niet in naam van een andere entiteit worden verkregen. | Bevoegdheid: is iets wat iemand mag. Een bevoegdheid is de toestemming om een bepaalde handeling te verrichten, al dan niet in naam van een ander die deze toestemming gedelegeerd heeft. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Taken,_verantwoordelijkheden_en_bevoegdheden). Het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten, al dan niet in naam van een andere natuurlijke persoon of een rechtspersoon. Er zijn 3 soorten te onderkennen https://www.kcbr.nl/beleid-en-regelgeving-ontwikkelen/beleidskompas/3-wat-zijn-opties-om-het-doel-te-realiseren/31-beleidsinstrumenten/organisatie/attributie-van-een-bevoegdheid | Officieel erkend recht om handelingen te verrichten. Toelichting: Mijn toestemming om een politie-uniform te dragen, maakt je daartoe nog niet bevoegd. De toestemming moet officieel zijn (volgens de regels van de instanties die erover gaan). | Besluit: geen aanpassing
Argumentatie: Geen strijdigheden met huidige definitie. | ||||||
| capability | Dat wat een systeem kan presteren. | Zo'n systeem kan bijvoorbeeld een organisatie,een persoon of een computersysteem zijn.
Capabilities worden vooral gebruikt om te beschrijven wat organisaties kunnen. Daarmee zijn capabilities alternatieve ordeningen van zaken die al op andere manieren werden beschreven in begrippen zoals proces of bedrijfsfunctie. |
Graag een ISO (https://www.iso.org/obp/ui) definitie, Open Group Togaf of Archimate begrip
HW: In ArchiMate is de definitie: het vermogen (van een organisatie) om bepaalde activiteiten of functies uit te voeren om zo waarde te leveren aan belanghebbenden. |
Capability gaat uit van een systeem maar kan ook over een mens of organisatie gaan. Zonder definitie van systeem waarbij de mens en organisatie onder het begrip vallen is deze definitie te beperkt. Zou een actor de entiteit zijn waaraan je een capability kunt toewijzen, heb je dan zowel het systeem als de mens als de organisatie? | Bij ‘capability’ zou ik de definitie aanscherpen, bijvoorbeeld: ‘Iets wat een organisatie, persoon of systeem kan presteren, gericht op een vooraf bepaald resultaat.’ Of iets dergelijks. :-) | Besluit: geen aanpassing
Argumentatie: Geen strijdigheden met huidige definitie.Geen consequwenties. Toelichting geeft uitwerking. | |||||
| component | Een functioneel onderdeel van een systeem, bestaande uit meerdere elementen. | <div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Voorstel om als toelichting toe te voegen: Een component heeft doorgaans een specifieke functie en draagt bij aan het algehele functioneren van het systeem waarin het zich bevindt.
</p></div> </p></div> |
HW: Is dit begrip relevant? We hebben het veel vaker over "applicatiecomponent" . Voorstel om deze daardoor te vervangen. De definitie van applicatiecomponent is volgens ArchiMate: een zelfstandig uitvoerbaar stuk software dat kan worden gebruikt om 1 of meer applicaties te implementeren of te ondersteunen. | Een deel van een geheel. Toelcihting: Is een niet-functioneel onderdeel geen component? Is een element geen component? | Besluit: geen aanpassing
Argumentatie: Definitie moet generiek toepasbaar zijn. | ||||||
| dienst | Een ondersteunde voorziening. | Een dienst is een voorziening die door een dienstverlener beschikbaar wordt gesteld aan een afnemer c.q. zijn gebruikers,en die door die dienstverlener wordt ondersteund als de afnemer c.q. zijn gebruiker de voorziening gebruikt.
Het NORA Basisconcept van Dienstverlening beschrijft de ondersteuning vanuit het perspectief van de burger,en definieert daarvoor de vier reactieve processen waarmee de dienstverlener die ondersteuning uitvoert: afspreken,wijzigen,herstellen en uitvoeren. Die vier processen zijn van toepassing op alle diensten. De voorzieningen in de diensten zijn buitengewoon variabel: daaronder vallen alle zaken die aan de burger beschikbaar worden gesteld in het kader van de dienstverlening. Dat varieert van openbaar vervoer tot aan inkomensvoorzieningen,van openbaar groen tot geestelijke hulpverlening,en van onderwijs tot aan afvalverwerking en verkeerstoezicht. Alle diensten,en dus ook alle voorzieningen en ondersteuningsvormen,worden vanuit de burger beoordeeld in termen van functionaliteit (wat kan ik er mee?) en functioneren (hoe goed werkt het?). Het Basisconcept van Dienstverlening specificeert hiermee niet alleen de eerstelijnsrelatie tussen de burger en een overheidsorganisatie,maar ook de relaties tussen de samenwerkende overheidsorganisaties áchter die eerstelijnsorganisatie. Voor elke dienstverleningsrelatie tussen twee van die partijen geldt dezelfde definitie van een dienst. |
HW: Een dienst is geen voorziening. Een voorziening kan gebruikt worden om een dienst te leveren. Voorstel om de defintitie te vervangen door de wikipedia definitie: Het uitvoeren van werkzaamheden met een continu of periodiek karakter om waarde te realiseren voor een afnemer. | Waarom is een dienst beperkt tot iets dat ondersteunend? Een dienst kan ook onderdeel zijn van je primaire doelstelling. De extra toelichting maakt het niet echt begrijperlijker. | Bij ‘dienst’ vind ik de definitie in de tweede kolom beter. Volstaan met ‘Een ondersteunde voorziening’ is in mijn ogen niet voldoende. | Besluit: geen aanpassing
Argumentatie: Definitie is onderdeel van Basisconcept van Dienstverlening, door NORA Gebruikersraad vastgesteld. Toelkichting wordt uitgebreid om commentaar te dekken. | |||||
| dienstverlener | Een partij die volgens een afspraak een dienst levert aan een afnemer. | Een dienstverlener heeft één of meer afnemers en één of meer toeleveranciers. Vanuit het perspectief van een dienstverlener wordt de partij die iets levert áán deze dienstverlener een toeleverancier genoemd. Daarmee is een dienstverlener per definitie gepositioneerd als een schakel in een keten. De rol van dienstverlener schuift één positie op bij de volgende schakel: de afnemer wordt weer een dienstverlener aan de afnemers ván die afnemer,en de toeleverancier wordt de dienstverlener aan de initiële dienstverlener die nu zelf afnemer is geworden.
Een overheidsorganisatie die direct contact heeft met de burger is in die zin dus een eerstelijnsdienstverlener,met de burger als afnemer. Deze dienstverlener is echter weer afnemer van tal van andere dienstverleners,die op hun beurt ook weer afnemer zijn van andere dienstverleners. Daarmee ontstaat een ecosysteem van dienstverlener-afnemer-relaties. Voor elk van deze relaties kan gebruik worden gemaakt van het NORA Basisconcept van Dienstverlening. |
<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>•Inconsistentie in lagen: waarom zit dienstverlener in organisatie terwijl afnemer en dienst in basisarchitectuur laag zitten?
Zit de begrippenview “afnemer en dienstverlener” dan ook in de basisarchitectuur laag? </p></div> </p></div> |
Een partij die een dienst levert. Toelichting: 'Volgens afspraak' doet vermoeden dat er eerst een contract moet zijn. 'Aan een afnemer' maakt de definitie onnodig lang: een dienst wordt per definitie aan een afnemer geleverd. | Besluit: aanpassing"Een organisatie die een dienst levert aan een afnemer." | ||||||
| document | Een verzameling van gegevens die als één geheel wordt vastgelegd en/of gepresenteerd aan de gebruiker. | Het gaat om informatieobjecten die binnen een bepaalde context,zoals archiefbeheer,documentbeheer of dossiervoering,met een bepaalde structuur,in een bepaalde vorm en met een bepaald doel worden opgesteld en vastgelegd; voorbeelden van documenttypen zijn bezwaarschriften,brieven,facturen,notulen,subsidieaanvragen,verslagen; documenten kunnen op papier zijn of digitaal. | HW: het begrip “document” uit de Archiefwet 2021 komt overeen met het begrip “informatieobject”. De NORA (en de Belastingdienst) hanteert hiervoor de definitie: Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit. Ook metadata worden tot het informatieobject gerekend. Bijvoorbeeld: pdf-document, databasegegeven, emailbericht (met bijlagen), zaak, dossier, internetsite (of een deel ervan), foto/afbeelding, geluidopname, wiki, blog enz. | Waarom niet de bestaande definitie “een schriftelijk stuk of ander geheel van vastgelegde gegevens” gebruikt? | Besluit: aanpassing
Begrip wordt vervangen door "informatieobject"; "document" wordt dan alternatief begrip. In de toelichting volgt uitleg over het hanteren van "document". De definitie wordt vervangen door mdto-definitie: "Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit." | ||||||
| doel | Datgene dat je wil bereiken. | Een doel kan in meerdere gedetailleerde doelstellingen worden uiteengerafeld. Een doelstelling is daarmee meer specifiek en meetbaar dan een doel. | Bij ‘Doel’: ‘Datgene wat je wil bereiken.’. | Besluit: aanpassing
Is aangepast: dat => wat | |||||||
| doelstelling | Een specifieke en meetbare stap om een doel te bereiken. | Een doel kan in meerdere gedetailleerde doelstellingen worden uiteengerafeld. Een doelstelling is daarmee meer specifiek en meetbaar dan een doel. | <div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Dit zit wel erg tegen doel aan. Is dit echt iets anders?
</p></div> </p></div> |
HW: Voorstel om de ArchiMate definitie te gebruiken: Een specifieke en meetbare uitkomst die een organisatie wil bereiken als onderdeel van haar strategie. | Besluit: geen aanpassing.
Argumentatie: Zie uitleg in Begrippenview missiemetamodel. Doelstelling is geen onderdeel van strategie. Strategie wordt opgesteld om doel en doelstellingen mee te realiseren. | ||||||
| entiteit | Een object dat gedrag kan vertonen. | Er zijn meerdere soorten entiteiten,waaronder natuurlijk persoon,niet-natuurlijk persoon en apparaat. Bij een entiteit kan een identiteit behoren. | <div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Dat is wat een object is. Een entiteit is iets in de context van IAM.
</p><p>Dit begrip zou dan ook alleen in de collectie IAM moeten zitten, niet in de collectie basisarchitectuur. </p></div> </p></div>,<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Deze definitie impliceert dat zowel een dataobject als een persoon, een organisatie en apparaat een identiteit kunnen zijn. Vanuit de IAM expert groep is dit begrip destijds geintroduceerd met de gedachte erbij dat het iets is wat een actief karakter heeft (en daarmee een dataobject uitsluit. </p></div> </p></div> |
HW: De ISO definitie (ook gehanteed door het nationaal archief) is: Elk concreet of abstract ding dat bestaat, bestond of zou kunnen bestaan, met inbegrip van de onderlinge verbanden tussen deze dingen. | Geen aanpassing. | ||||||
| functie | Een verzameling van taken, aangevuld met de vaardigheid en kennis die nodig is voor het uitvoeren van die taken, die kan worden toegekend aan een mens. | Functies kunnen worden gemodelleerd in een functiehuis.
Een RACI-model kan de relaties leggen tussen functies en activiteiten (of desgewenst processtappen of handelingen). |
<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Moet hier niet worden aangesloten bij elders gebruikte begrippen, zoals 'natuurlijke persoon'?
De definitie sluit immers uit dat een [functie] in deze zin kan worden toegekend aan een apparaat. Zo'n apparaat kan wel degelijk een 'functie' hebben, maar dat is dan een ander begrip dat beter met 'doel' of 'functionaliteit' kan worden geduid. </p></div> </p></div> |
HW: Voorstel om expliciet aan te geven dat dit niet gaat om bedrijfsfuncties of applicatiefuncties. | De definitie van functie mist context. IN de context van een systeem is dit een onzinnige definitie maar is het begrip wel relevant. | Er zijn twee definities van ‘functie’. | Besluit: Vervallen: Dit begrip vervalt en vervangen we door Profiel, zie de uitleg en het voorstel aldaar. | ||||
| functie | De beoogde werking van iets. | In de context van architectuurmodellering spreken we ook wel over bedrijfsfuncties,applicatiefuncties of infrastructuurfuncties. | Graag een ISO (https://www.iso.org/obp/ui) definitie, Open Group Togaf of Archimate begrip
HW: IN het begrippenkader van NORA staat al generieke functie: Iets wat meerdere overheidsorganisaties moeten kunnen voor het uitvoeren van hun taken. Voorstel om de definities in lijn met elkaar te brengen. |
Besluit: toelichting aanpassen met de notie dat een generieke functie een algemeen voorkomend voorkomen is van functie, ook wel capability genoemd. | |||||||
| functionaliteit | Het geheel van functies van iets. | Een dienst wordt vanuit het perspectief van de afnemer c.q. de gebruiker geoordeeld in termen van functionaliteit ("Wat kan ik er mee?") en functioneren ("Hoe goed levert de dienst de overeengekomen functionaliteit?").
Dit geldt ook voor elke component van de dienst: de voorziening en de ondersteuning. |
Ook functionaliteit mist wat context en daarbij is het zoals nu omschreven niet erg informatief | ||||||||
| gebruiker | Een partij die iets gebruikt. | Een gebruiker is een medewerker van een afnemer,of de gebruiker is zelf de afnemer. De afnemer kan de gebruikers autoriseren voor het gebruik van de dienst. 'Medewerker' is in dezen een rol die kan worden ingenomen door interne of externe gebruikers.
In de overheidsdienstverlening aan burgers zijn de verschillende vormen van de volksvertegenwoordiging (Gemeenteraad,College van Provinciale Staten,Eerste en Tweede Kamer,Waterschapsbestuur) veelal de afnemers die de burgers autoriseren voor het gebruik van de overeengekomen dienst. |
<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Is dit niet per definitie een natuurlijk persoon? Dat is de betekenis die ik er altijd aan geef. Anders is het meer een afnemer.
</p></div> </p></div> |
Voorstel om het specifieker te makwn in de context van architectuur: Personen die gebruik maken van een informatiesysteem OF Personen die gebruik maken van een dienst. | Moet een gebruiker geen entiteit zijn in plaats van partij? | ||||||
| gegeven | Een vastgelegde waarneming of bewering over een eigenschap van een object. | De begrippen 'data' en 'gegeven' worden gehanteerd als synoniemen. Er is een stroming binnen gegevensmanagement in opkomst die een onderscheid tussen beide maakt waarbij onder 'data' alleen de ruwe,onderliggende representatie van gegevens wordt verstaan. | HW: De meeste definities hanteren het begrip "feit" ipv de hiergenoemde waarneming of bewering. bijvoorbeeld: vastgelegde uitdrukking van een feit. | De definitie van gegeven is er niet duidelijker op geworden, het lijkt erop dat een registratie van een gebeurtenis alleen een gegeven is als het aan een eigenschap van een object gekoppeld is. Daarbij heeft het in de context van de IHH de voorkeur om te spreken over een gestructureerde registratie (vastlegging). | Besluit: niet aanpasen
Definitie klopt nog steeds ondanks commentaar. Hangt aan object. Een gegeven gaat altijd ergens over. | ||||||
| goed | Iets dat bij overdracht een waarde vertegenwoordigt. | Een goed kan tastbaar (fysiek,bijv. een computer) en ontastbaar (non-fysiek,bijv. een applicatie) zijn.
Een goed kan gebruikt worden waarna het beschikbaar is voor hergebruik,maar een goed kan ook consumeerbaar zijn,waarna het niet meer in dezelfde vorm hergebruikt kan worden. Van een goed kan het eigendom overgedragen worden,maar het eigendom kan ook blijven bij de partij die het goed beschikbaar stelt. Goederen vormen samen met handelingen de voorziening in een dienst. |
<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Vanuit de optiek van dienst neem je een goed af.
- Waarom hier de woordkeuze "overdracht". - Zijn er relevante situatie waarin een overdracht niet overeenkomt met het afnemen van het goed binnen een dienst? </p></div> </p></div> |
||||||||
| governance | Een systematische werkwijze voor het besturen van, de gedragscode voor, en het toezicht op organisaties. | Governance kan toegepast worden op één of meer organisaties. | Open Group: https://pubs.opengroup.org/togaf-standard/introduction/chap04.html#tag_04_48 | Bij ‘governance’ zou ik ‘(onderdelen van)’ nog toevoegen voor het woord ‘organisaties’. | Besluit: niet aanpassen. Definitie klopt ook met TOGAF, COBIT en ISO38500 | ||||||
| grondslag | De wet- en regelgeving en/of het beleid die van toepassing zijn. | <div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Grondslag is een algemener woord. We spreken niet voor niets over "wettelijke grondslag". Een grondslag kan bijvoorbeeld ook organisatiebeleid zijn.
</p></div> </p></div> |
De grondslag is in de juridische context juist gedefinieerd maar een toestemming van hogerhand, zonder dat dit beleid is, is ook een grondslag voor handelen. | Besluit: Niet aanpassenIs inderdaad in het algemeen breder bedoeld, bijvoorbeeld filosofische grondslag, maar we kiezen er voor de juridische lading van het begrip om dat het dar in de overheidscontext meestal over gaat. | |||||||
| handeling | Een kleinste eenheid van werk als onderdeel van een activiteit. | Een handeling is de kleinste eenheid voor het specificeren van een proces: een proces bestaat uit stappen die bestaan uit activiteiten die weer bestaan uit handelingen. Door een optimale ordening van die handelingen in activiteiten en stappen ontstaat een optimaal proces.
Door het specificeren van de uitvoerder van die handelingen ontstaat een procedure,en als daaraan dan de technische voorschriften voor het gebruiken van hulpmiddelen worden toegevoegd,ontstaat een werkinstructie. |
HW: Dit begrip kennen we bij de BD niet. Binnen de BD gaan we tot activiteit. | Besluit: geen aanpassing | |||||||
| hulpmiddel | Een middel dat door een entiteit wordt gebruikt bij het uitvoeren van handelingen. | Deze hulpmiddelen maken geen deel uit van de diensten,maar worden gebruikt om de diensten mee voort te brengen.
De hulpmiddelen van een dienstverlener kunnen op hun beurt weer gebaseerd zijn op diensten van een toeleverancier. |
<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Waarom hier de beperking tot mensen binnen een organisatie (implicatie: een burger kan dus geen middel gebruiken).
</p></div> </p></div> |
||||||||
| informatie | De betekenis die mensen geven aan gegevens in een context. | De interpretatie die iemand geeft aan gegevens is afhankelijk van zijn/haar kennis/overtuigingen. Het is ook afhankelijk van waar en wanneer deze interpretatie plaatsvindt. Informatie wordt ook wel gezien als die dingen die verschil maken. Wat voor één informatie is,is voor de ander geen informatie (bijvoorbeeld als hij/zij dat al wist). | <div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Als we hem inkorten dan zou ik hem nog verder inkorten tot: de betekenis die mensen geven aan gegevens in een context
</p></div> </p></div> |
Informatie zoals het nu gedefinieerd is, is vanuit een mens perspecteif misschien wel juist maar maakt de betekenis van de onderliggende gegevens ambigue. In de context van de IHH moet hier volgens mij staan de – door de bron - bedoelde betekenis van de gegevens in een bepaalde context | Besluit: geen aanpassingInformatie is afhankelijk van de interpretatie van een persoon. Het zit in iemand zijn hoofd. | ||||||
| object | Een onderscheidbaar iets in het beschouwde domein. | Objecten kunnen gedrag vertonen (entiteiten) of passief zijn. | <div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Een entiteit zoals bedoeld in deze lijst komt uit de context van IAM en dat is iets dat een identiteit kan hebben. Dat is dus een meer specifiek iets.
</p></div> </p></div> |
HW Nationaal archief hanteert: Een fysiek, digitaal of conceptueel ding in de werkelijkheid dat van belang is voor een organisatie. | Besluit: Geen aapassing. Definitie komt overeen. | ||||||
| proces | Een serie opeenvolgende processtappen die wordt getriggerd en waarop toezicht wordt uitgeoefend om te borgen dat het beoogde resultaat wordt bereikt. | wijzigen,herstellen,Bij de overheidsdienstverlening staat de burger centraal als stakeholder: de dienstverlening wordt dus gespecificeerd vanuit het perspectief van de burger. Het NORA Basisconcept van Dienstverlening kent vier processen die vanuit het burgerperspectief van belang zijn: afspreken,en uitvoeren.
Een vijfde proces,verbeteren,behandelt het perspectief van een andere stakeholder: de interne dienstverlenersorganisatie. Voor dat proces is dus niet de burger de directe stakeholder,waardoor een werkwijze van het type ''procedure'' ontstaat. Door ook de technische uitvoeringsvoorschriften en de te gebruiken hulpmiddelen aan die beschrijving toe te voegen ontstaan dan werkwijzen van het type 'werkinstructie'. Het Basisconcept van Dienstverlening specificeert hoe elke werkwijze van elk type kan worden gestructureerd met een eenvoudige set van slechts acht templates (werkstroompatronen).,maar de interne organisatie. De burger is dan indirect stakeholder. Met deze vijf processen kunnen alle werkwijzen van alle vormen van dienstverlening worden gespecificeerd. Het proces beschrijft alleen de processtappen c.q. activiteiten en handelingen: de dingen die je doet. Aan die beschrijving is de verantwoordelijke uitvoerder te koppelen |
<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Niet duidelijk waarom het uitoefenen van toezicht een essentieel deel van de definitie is. Wat dit impliceert dat een reeds opeenvolgende processtappen die geen toezicht kennen geen proces genoemd mogen worden.
</p></div> </p></div>,<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>Het woord opeenvolgend sluit elke vorm van overlap uit en impliceert dat processtappen nooit kunnen overlappen binnen een proces en dus activiteiten en handelingen dus ook niet. Dit komt over als een onnodig beperkende conditie waardoor er veel begrippen die in de praktijk proces genoemd worden conform deze definitie geen proces genoemd mogen worden. </p></div> </p></div>,<div class="sic-text"><p><div class="sic-text"><p>het chronologisch karakter van de stappen staat hier dubbelop. Voorstel: vervangen van "serie opeenvolgende" door "reeks". </p></div> </p></div> |
HW: Processtappen zitten bij ons in werkprocessen. Voorstel om hier voor de overkoepelende term "Proces" de definitie voor Bedrijfsproces uit archiMate hanteren:
Een volgorde van interne gedragingen van een organisatie welke een specifiek resultaat bereikt zoals een gedefinieerde reeks producten of diensten |
Een proces waarop geen expliciet toezicht gehouden wordt is dus geen proces? Dat lijkt me een beetje vreemd. We hebben de definitie “ een ordening van activiteiten of stappen met een expliciet begin en einde, gericht op het doelbewust bereiken van een gedefinieerd resultaat (dienst) voor een doelgroep”. | Besluit: Aanpassing Definitie aangepast naar
"Een verzameling processtappen die wordt getriggerd om een beoogd resultaat te bereiken." Daarmee wordt de definitie in alle voorkomens in de verschillende architectuurlagen herbruikbaar, bv voor de organisatielaag én de applicatie- en IT-infrastructuurlaag. |
Vastgestelde begrippen na verwerking commentaar (38)[bewerken | brontekst bewerken]
| Begrip | Definitie |
|---|---|
| Applicatielaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van applicaties. |
| Grondslagenlaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van grondslagen. |
| NORA-vijflaagsmodel | De vijf architectuurlagen binnen de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) waarin architectuurelementen worden ingedeeld. |
| activiteit | Een samenhangende set van handelingen als onderdeel van een processtap. |
| afnemer | Een entiteit die iets afneemt van een andere entiteit. |
| afspraak | Dat wat partijen met elkaar hebben besloten. |
| applicatie | Een computerprogramma voor gebruikers. |
| begrip | Een eenheid van denken die wordt uitgedrukt door een woord of een groep woorden en verwijst naar de betekenis die daaraan wordt gegeven. |
| begrippenkader | Een verzameling normatief bedoelde begrippen die in een bepaald domein relevant zijn. |
| beheer | Alle handelingen die relevant zijn voor het instandhouden van iets. |
| beleid | Een vooraf vastgestelde handelwijze voor het realiseren van doelen. |
| bericht | Een afgebakende hoeveelheid gegevens die een verzender naar een ontvanger stuurt. |
| bevoegdheid | Het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten. |
| capability | Dat wat een systeem kan presteren. |
| component | Een functioneel onderdeel van een systeem, bestaande uit meerdere elementen. |
| coördineren | Het plannen, aansturen van, en toezien op werkzaamheden door uitvoerders. |
| dienst | Een ondersteunde voorziening. |
| dienstverlener | Een organisatie die een dienst levert aan een organisatie of een natuurlijke persoon. |
| doel | Datgene wat je wil bereiken in de context van een missie. |
| doelstelling | Een specifieke en meetbare stap om een doel te bereiken. |
| domein | Samenhangend geheel van dingen in de werkelijkheid. |
| entiteit | Een object dat gedrag kan vertonen. |
| functie | De beoogde werking van iets. |
| functioneren | De werking van iets. |
| gebruiker | Een natuurlijke persoon die iets gebruikt. |
| gegeven | Een vastgelegde waarneming of bewering over een eigenschap van een object. |
| goed | Iets dat bij overdracht een waarde vertegenwoordigt. |
| governance | Een systematische werkwijze voor het besturen van, de gedragscode voor, en het toezicht op organisaties. |
| grondslag | De wet- en regelgeving en/of het beleid die van toepassing zijn. |
| handeling | Een kleinste eenheid van werk als onderdeel van een activiteit. |
| hulpmiddel | Een middel dat door een natuurlijk persoon of organisatie wordt gebruikt bij het uitvoeren van handelingen. |
| informatie | De betekenis die mensen geven aan gegevens in een context. |
| informatieobject | Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit. |
| middel | Datgene wat je aanwendt om een doel te bereiken. |
| object | Een onderscheidbaar iets in het beschouwde domein. |
| proces | Een verzameling processtappen die wordt getriggerd om een beoogd resultaat te bereiken. |
| processtap | Een samenhangend geheel van activiteiten als onderdeel van een proces. |
| versie | Een bepaald voorkomen van iets. |
Begrippen met verwerkt commentaar met de status Voorgesteld (0)[bewerken | brontekst bewerken]
Afgevoerde voorgestelde begrippen (2)[bewerken | brontekst bewerken]
| Voorkeursterm | Definitie | Toelichting | Commentaar | REACTIE EXPERTGROEP |
|---|---|---|---|---|
| functie | Een verzameling van taken, aangevuld met de vaardigheid en kennis die nodig is voor het uitvoeren van die taken, die kan worden toegekend aan een mens. Functies kunnen worden gemodelleerd in een functiehuis.
Een RACI-model kan de relaties leggen tussen functies en activiteiten (of desgewenst processtappen of handelingen). |
Moet hier niet worden aangesloten bij elders gebruikte begrippen, zoals 'natuurlijke persoon'? De definitie sluit immers uit dat een [functie] in deze zin kan worden toegekend aan een apparaat. Zo'n apparaat kan wel degelijk een 'functie' hebben, maar dat is dan een ander begrip dat beter met 'doel' of 'functionaliteit' kan worden geduid. |
HW: Voorstel om expliciet aan te geven dat dit niet gaat om bedrijfsfuncties of applicatiefuncties. De definitie van functie mist context. IN de context van een systeem is dit een onzinnige definitie maar is het begrip wel relevant. |
Er zijn twee definities van ‘functie’. Besluit: Vervallen: Dit begrip vervalt en vervangen we door Profiel, zie de uitleg en het voorstel aldaar. |
| functionaliteit | Het geheel van functies van iets. | Een dienst wordt vanuit het perspectief van de afnemer c.q. de gebruiker geoordeeld in termen van functionaliteit ("Wat kan ik er mee?") en functioneren ("Hoe goed levert de dienst de overeengekomen functionaliteit?").
Dit geldt ook voor elke component van de dienst: de voorziening en de ondersteuning. |
Ook functionaliteit mist wat context en daarbij is het zoals nu omschreven niet erg informatief |
Besluit: Vervallen: Dit begrip vervalt, heeft te weinig toegevoegde waarde om als apart begrip op te voeren. |