NORA-basisbegrippen

Uit NORA Begrippen
Naar navigatie springen Naar zoeken springen


In deze lijst staan de vastgestelde (107) en voorgestelde (4) begrippen uit het NORA-begrippenkader.

Dit zijn basisbegrippen:

  • die door alle domeinen gebruikt worden, mogelijk met verschillende contexten,
  • waarover onduidelijkheid/discussie bestaat wat hun definitie is,
  • die afwijken van de reguliere Van-Dale-betekenis,
  • die homoniemen zijn.

Andere toelichtende pagina's zijn:


 DefinitieStatus redactieDatum voorgesteldBegin geldigheid
activiteitEen samenhangende set van handelingen als onderdeel van een processtap.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
afnemerEen entiteit die iets afneemt van een andere entiteit.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
afspraakDat wat partijen met elkaar hebben besloten.Vastgesteld10 september 20242025-02-11
applicatieEen computerprogramma voor gebruikers.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
ApplicatielaagDe laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van applicaties.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
architectuurDe fundamentele concepten en eigenschappen van een object in zijn omgeving, samen met de leidende principes voor de realisatie en evolutie in de levenscyclus van dat object.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
begripEen eenheid van denken die wordt uitgedrukt door een woord of een groep woorden en verwijst naar de betekenis die daaraan wordt gegeven.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
begrippenkaderEen verzameling normatief bedoelde begrippen die in een bepaald domein relevant zijn.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
beheerAlle handelingen die relevant zijn voor het instandhouden van iets.Vastgesteld10 september 20242025-02-11
beheerde infrastructuurDe componenten en kenmerken van de infrastructuur die de dienstverlener onder controle wil hebben om de overeengekomen diensten te kunnen verlenen.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
beleidEen vooraf vastgestelde handelwijze voor het realiseren van doelen.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
berichtEen afgebakende hoeveelheid gegevens die een verzender naar een ontvanger stuurt.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
bevoegdheidHet bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
bouwsteenEen herbruikbare component van een architectuur, aanpasbaar en bruikbaar in verschillende contexten.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
capabilityDat wat een systeem kan presteren.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
componentEen functioneel onderdeel van een systeem, bestaande uit meerdere elementen.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
coördinerenHet plannen, aansturen van, en toezien op werkzaamheden door uitvoerders.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
dienstEen ondersteunde voorziening.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
dienstencatalogusLijst van diensten die een dienstverlener beschikbaar stelt aan een afnemer.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
dienstverlenerEen organisatie die een dienst levert aan een organisatie of een natuurlijke persoon.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
doelDatgene wat je wil bereiken in de context van een missie.Vastgesteld10 september 20242025-02-11
doelarchitectuurEen toekomstige gewenste architectuur.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
doelstellingEen specifieke en meetbare stap om een doel te bereiken. Vastgesteld10 september 20242024-10-03
domeinSamenhangend geheel van dingen in de werkelijkheid.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
drijfveerIets dat motiveert om (uiteindelijk) bepaalde doelen te bereiken.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
entiteitEen object dat gedrag kan vertonen.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
functieDe beoogde werking van iets.Vastgesteld10 september 20242025-02-11
functionerenDe werking van iets.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
gebruikerEen natuurlijke persoon die iets gebruikt.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
gegevenEen vastgelegde waarneming of bewering over een eigenschap van een object.Vastgesteld10 september 20242025-02-11
goedIets dat bij overdracht een waarde vertegenwoordigt.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
governanceEen systematische werkwijze voor het besturen van, de gedragscode voor, en het toezicht op organisaties. Vastgesteld10 september 20242024-10-03
grondslagDe wet- en regelgeving en/of het beleid die van toepassing zijn.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
GrondslagenlaagDe laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van grondslagen.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
handelingEen kleinste eenheid van werk als onderdeel van een activiteit.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
HerstellenHet proces waarmee incidenten worden behandeld.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
hulpmiddelEen middel dat door een natuurlijk persoon of organisatie wordt gebruikt bij het uitvoeren van handelingen.Vastgesteld10 september 20242025-02-11
identiteitEen verzameling van kenmerkende eigenschappen van een object.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
incidentEen (dreigende) afwijking van het overeengekomen dienstniveau.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
informatieDe betekenis die mensen geven aan gegevens in een context.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
InformatielaagDe laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van informatie.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
informatieobjectEen op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit.Vastgesteld10 september 20242025-02-11
informatievoorzieningHet geheel van voorzieningen waarmee een gebruiker in zijn informatiebehoefte kan voorzien.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
infrastructuurHet geheel van voorzieningen dat nodig is om iets te laten functioneren.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
interactieHet op elkaar reageren door entiteiten.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
interfaceDe beschrijving van de koppeling en daaruit voortkomende interactie tussen twee entiteiten.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
interoperabiliteitHet vermogen van entiteiten om te kunnen interacteren.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
IT-infrastructuurDe IT-voorzieningen waarop applicaties draaien.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
IT-infrastructuurlaagDe laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van IT-infrastructuur.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
kernwaardeFundamentele overtuiging van een natuurlijk persoon of een organisatie, gebaseerd op maatschappelijke waarden.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
ketenEen samenwerkingsverband tussen organisaties die, naast hun eigen doelstellingen, een of meer gemeenschappelijke doelstellingen nastreven.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
klantreisDe acties van een gebruiker en de interacties tussen een gebruiker en een dienstverlener bij het afnemen van een dienst, gezien vanuit het perspectief van de gebruiker.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
machtigingEen herroepbare bevoegdheid die een organisatie of natuurlijke persoon (de vertegenwoordigde) verleent aan een andere organisatie of natuurlijke persoon (de vertegenwoordiger) om in naam van eerstgenoemde handelingen te verrichten.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
managementHet deel van de organisatie dat zich bezig houdt met het managen.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
managementsysteemEen samenhangend stelsel van middelen waarmee je doelen realiseert.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
managenHet organiseren van taken om doelen effectief en efficiënt te bereiken.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
meldingEen verzoek vanuit een afnemer aan een dienstverlener waarmee een beroep wordt gedaan op de ondersteuning van een voorziening.Voorgesteld11 februari 2025 
metagegevenEen gegeven over gegevens.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
metamodelModel van modellen.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
middelDatgene wat je aanwendt om een doel te bereiken.Vastgesteld10 september 20242025-02-11
missieEen beknopte verklaring over wat de organisatie nastreeft in de context van haar visie en onder invloed van drijfveren.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
modelEen vereenvoudigde representatie van een deel van de werkelijkheid.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
natuurlijk persoonEen individueel mensenlijk wezen dat dood of levend kan zijn maar niet denkbeeldigVastgesteld11 februari 20252025-02-11
NORA-vijflaagsmodelDe vijf architectuurlagen binnen de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) waarin architectuurelementen worden ingedeeld.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
objectEen onderscheidbaar iets in het beschouwde domein.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
ondersteuningDe hulp die de afnemer ontvangt van de dienstverlener bij het benutten van de dienstVastgesteld11 februari 20252025-02-11
ontwerpDe representatie van een toekomstige werkelijkheid.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
open standaardEen standaard die laagdrempelig beschikbaar is, vrij van intellectuele eigendomsrechten, met inspraakmogelijkheden voor stakeholders en gesteund door een onafhankelijke en duurzame standaardisatieorganisatie.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
organisatieGroep mensen die samenwerken om specifieke doelen te bereiken.Voorgesteld11 februari 2025 
Organisatorische laagDe laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van organisaties en de werkwijzen waarmee zij diensten leveren.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
patroonEen generieke structuur die voor meerdere toepassingen herbruikbaar is.Voorgesteld11 februari 2025 
persoonsgegevenEen gegeven over een natuurlijk persoon.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
practiceEen praktische beschrijving van de wijze waarop een taak wordt uitgevoerd.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
principeEen fundamentele en algemeen toepasbare regel, gebaseerd op een overtuiging en die geldt als richtlijn.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
procedureDe specificatie van een proces of een (daaruit samengestelde) workflow en de uitvoerder van elke handeling daarin.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
procesEen verzameling processtappen die wordt getriggerd om een beoogd resultaat te bereiken.Vastgesteld10 september 20242025-02-11
procesmodelModel dat de processen en hun onderlinge samenhang specificeert.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
processtapEen samenhangend geheel van activiteiten als onderdeel van een proces.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
productDat wat je produceert.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
profielEen verzameling van specificerende kenmerken.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
programmatuurHet geheel van digitale gegevens en instructies die een computer gebruikt om taken uit te voeren.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
raamwerkDe opzet, de structuur of het concept van iets.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
rechtspersoonEen organisatie die in het recht als rechtssubject is erkend als drager van wettelijke rechten en plichtenVastgesteld11 februari 20252025-02-11
referentiearchitectuurEen architectuur, gebaseerd op de praktijk, die als een voorbeeld dient voor het opstellen van specifieke (referentie)architecturen.Vastgesteld11 februari 20252025-03-11
referentiecomponentEen component van een systeem die geldt als referentie voor een bepaald doel.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
rolEen combinatie van taken die een medewerker tijdelijk op zich neemt en die afwisselend door verschillende personen kan worden vervuld, aangevuld met bevoegdheden en verantwoordelijkheden.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
standaardVaststaand, erkend voorbeeld of model.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
stelselEen systeem waarbinnen organisaties via afspraken, standaarden en/of voorzieningen samenwerken om bepaalde functionaliteit te realiseren.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
strategieHet plan waarmee de organisatie haar missie wil bereiken.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
systeemEen samenhangend en geïntegreerd geheel van componenten die elkaar wederzijds beïnvloeden.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
taakEen opdracht om een samenhangende verzameling handelingen uit te voeren.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
taxonomieEen begrippenkader, waarin begrippen hiërarchisch op basis van een classificatiecriterium zijn geordend in groepen of types.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
thesaurusEen begrippenkader waarin begrippen semantisch en hiërarchisch zijn geordend.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
toegangDe mogelijkheid van een entiteit om een object te benaderen en te gebruiken.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
toeleverancierEen leverancier van de dienstverlener.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
UitvoerenHet proces waarin alle operationele activiteiten van de dienstverlener worden uitgevoerd.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
verantwoordelijkheidDe plicht of verplichting om bepaalde taken uit te voeren en daarover verantwoording af te leggen.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
VerbeterenHet proces waarmee verbeteringen worden behandeld.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
versieEen bepaald voorkomen van iets.Vastgesteld10 september 20242024-10-03
verwerkingHet geheel van bewerkingen die worden uitgevoerd op persoonsgegevensVoorgesteld11 februari 2025 
vestigingEen deel van een organisatie dat zich richt op dienstverlening in een specifiek geografisch gebied en daar ook een locatie heeft.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
virtualisatieEen technologie die een virtuele component creëert die zich functioneel hetzelfde gedraagt als een fysieke component, en waarbij het voor de gebruiker/beheerder niet zichtbaar is welke onderliggende fysieke component daarvoor gebruikt wordt.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
visieEen korte verklaring over een gewenste toekomst waar de organisatie een bijdrage aan wenst te leveren.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
voorzieningDe ondersteunde goederen en/of handelingen die de dienstverlener beschikbaar stelt aan de afnemer als onderdeel van de dienst.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
waardeDe betekenis of het belang dat aan iets wordt toegekend.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
waardestroomDe verzameling van handelingen die nodig zijn om een dienst te leveren, gezien vanuit het perspectief van de dienstverlener.Vastgesteld12 november 20242025-02-11
werkingsgebiedHet domein waarin iets uitwerking heeft. Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
werkinstructieDe specificatie van een proces of een (daaruit samengestelde) workflow, de uitvoerder van elke handeling daarin, en de technische uitvoeringsvoorschriften en hulpmiddelen die deze uitvoerder daarbij hanteert.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
werkwijzeEen manier om iets uit te voeren.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11
WijzigenHet proces waarmee wijzigingen worden behandeld.Vastgesteld11 februari 20252025-02-11