NORA-basisbegrippen
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
In deze lijst staan de vastgestelde (107) en voorgestelde (4) begrippen uit het NORA-begrippenkader.
Dit zijn basisbegrippen:
- die door alle domeinen gebruikt worden, mogelijk met verschillende contexten,
- waarover onduidelijkheid/discussie bestaat wat hun definitie is,
- die afwijken van de reguliere Van-Dale-betekenis,
- die homoniemen zijn.
Andere toelichtende pagina's zijn:
- Diverse begrippen worden in samenhang getoond in Begrippenviews.
- Kijk voor de relatie met het bestaande begrippenkader op Overzicht huidig Begrippenkader met nieuwe basisbegrippen.
- De aanpak voor de definities, staat toegelicht in de uitgangspunten op NORA Online.
Definitie | Status redactie | Datum voorgesteld | Begin geldigheid | |
---|---|---|---|---|
activiteit | Een samenhangende set van handelingen als onderdeel van een processtap. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
afnemer | Een entiteit die iets afneemt van een andere entiteit. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
afspraak | Dat wat partijen met elkaar hebben besloten. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2025-02-11 |
applicatie | Een computerprogramma voor gebruikers. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
Applicatielaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van applicaties. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
architectuur | De fundamentele concepten en eigenschappen van een object in zijn omgeving, samen met de leidende principes voor de realisatie en evolutie in de levenscyclus van dat object. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
begrip | Een eenheid van denken die wordt uitgedrukt door een woord of een groep woorden en verwijst naar de betekenis die daaraan wordt gegeven. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
begrippenkader | Een verzameling normatief bedoelde begrippen die in een bepaald domein relevant zijn. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
beheer | Alle handelingen die relevant zijn voor het instandhouden van iets. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2025-02-11 |
beheerde infrastructuur | De componenten en kenmerken van de infrastructuur die de dienstverlener onder controle wil hebben om de overeengekomen diensten te kunnen verlenen. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
beleid | Een vooraf vastgestelde handelwijze voor het realiseren van doelen. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
bericht | Een afgebakende hoeveelheid gegevens die een verzender naar een ontvanger stuurt. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
bevoegdheid | Het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
bouwsteen | Een herbruikbare component van een architectuur, aanpasbaar en bruikbaar in verschillende contexten. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
capability | Dat wat een systeem kan presteren. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
component | Een functioneel onderdeel van een systeem, bestaande uit meerdere elementen. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
coördineren | Het plannen, aansturen van, en toezien op werkzaamheden door uitvoerders. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
dienst | Een ondersteunde voorziening. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
dienstencatalogus | Lijst van diensten die een dienstverlener beschikbaar stelt aan een afnemer. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
dienstverlener | Een organisatie die een dienst levert aan een organisatie of een natuurlijke persoon. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
doel | Datgene wat je wil bereiken in de context van een missie. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2025-02-11 |
doelarchitectuur | Een toekomstige gewenste architectuur. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
doelstelling | Een specifieke en meetbare stap om een doel te bereiken. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
domein | Samenhangend geheel van dingen in de werkelijkheid. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
drijfveer | Iets dat motiveert om (uiteindelijk) bepaalde doelen te bereiken. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
entiteit | Een object dat gedrag kan vertonen. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
functie | De beoogde werking van iets. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2025-02-11 |
functioneren | De werking van iets. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
gebruiker | Een natuurlijke persoon die iets gebruikt. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
gegeven | Een vastgelegde waarneming of bewering over een eigenschap van een object. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2025-02-11 |
goed | Iets dat bij overdracht een waarde vertegenwoordigt. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
governance | Een systematische werkwijze voor het besturen van, de gedragscode voor, en het toezicht op organisaties. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
grondslag | De wet- en regelgeving en/of het beleid die van toepassing zijn. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
Grondslagenlaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van grondslagen. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
handeling | Een kleinste eenheid van werk als onderdeel van een activiteit. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
Herstellen | Het proces waarmee incidenten worden behandeld. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
hulpmiddel | Een middel dat door een natuurlijk persoon of organisatie wordt gebruikt bij het uitvoeren van handelingen. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2025-02-11 |
identiteit | Een verzameling van kenmerkende eigenschappen van een object. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
incident | Een (dreigende) afwijking van het overeengekomen dienstniveau. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
informatie | De betekenis die mensen geven aan gegevens in een context. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
Informatielaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van informatie. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
informatieobject | Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2025-02-11 |
informatievoorziening | Het geheel van voorzieningen waarmee een gebruiker in zijn informatiebehoefte kan voorzien. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
infrastructuur | Het geheel van voorzieningen dat nodig is om iets te laten functioneren. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
interactie | Het op elkaar reageren door entiteiten. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
interface | De beschrijving van de koppeling en daaruit voortkomende interactie tussen twee entiteiten. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
interoperabiliteit | Het vermogen van entiteiten om te kunnen interacteren. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
IT-infrastructuur | De IT-voorzieningen waarop applicaties draaien. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
IT-infrastructuurlaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van IT-infrastructuur. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
kernwaarde | Fundamentele overtuiging van een natuurlijk persoon of een organisatie, gebaseerd op maatschappelijke waarden. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
keten | Een samenwerkingsverband tussen organisaties die, naast hun eigen doelstellingen, een of meer gemeenschappelijke doelstellingen nastreven. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
klantreis | De acties van een gebruiker en de interacties tussen een gebruiker en een dienstverlener bij het afnemen van een dienst, gezien vanuit het perspectief van de gebruiker. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
machtiging | Een herroepbare bevoegdheid die een organisatie of natuurlijke persoon (de vertegenwoordigde) verleent aan een andere organisatie of natuurlijke persoon (de vertegenwoordiger) om in naam van eerstgenoemde handelingen te verrichten. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
management | Het deel van de organisatie dat zich bezig houdt met het managen. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
managementsysteem | Een samenhangend stelsel van middelen waarmee je doelen realiseert. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
managen | Het organiseren van taken om doelen effectief en efficiënt te bereiken. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
melding | Een verzoek vanuit een afnemer aan een dienstverlener waarmee een beroep wordt gedaan op de ondersteuning van een voorziening. | Voorgesteld | 11 februari 2025 | |
metagegeven | Een gegeven over gegevens. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
metamodel | Model van modellen. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
middel | Datgene wat je aanwendt om een doel te bereiken. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2025-02-11 |
missie | Een beknopte verklaring over wat de organisatie nastreeft in de context van haar visie en onder invloed van drijfveren. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
model | Een vereenvoudigde representatie van een deel van de werkelijkheid. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
natuurlijk persoon | Een individueel mensenlijk wezen dat dood of levend kan zijn maar niet denkbeeldig | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
NORA-vijflaagsmodel | De vijf architectuurlagen binnen de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) waarin architectuurelementen worden ingedeeld. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
object | Een onderscheidbaar iets in het beschouwde domein. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
ondersteuning | De hulp die de afnemer ontvangt van de dienstverlener bij het benutten van de dienst. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
ontwerp | De representatie van een toekomstige werkelijkheid. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
open standaard | Een standaard die laagdrempelig beschikbaar is, vrij van intellectuele eigendomsrechten, met inspraakmogelijkheden voor stakeholders en gesteund door een onafhankelijke en duurzame standaardisatieorganisatie. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
organisatie | Groep mensen die samenwerken om specifieke doelen te bereiken. | Voorgesteld | 11 februari 2025 | |
Organisatorische laag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van organisaties en de werkwijzen waarmee zij diensten leveren. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
patroon | Een generieke structuur die voor meerdere toepassingen herbruikbaar is. | Voorgesteld | 11 februari 2025 | |
persoonsgegeven | Een gegeven over een natuurlijk persoon. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
practice | Een praktische beschrijving van de wijze waarop een taak wordt uitgevoerd. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
principe | Een fundamentele en algemeen toepasbare regel, gebaseerd op een overtuiging en die geldt als richtlijn. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
procedure | De specificatie van een proces of een (daaruit samengestelde) workflow en de uitvoerder van elke handeling daarin. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
proces | Een verzameling processtappen die wordt getriggerd om een beoogd resultaat te bereiken. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2025-02-11 |
procesmodel | Model dat de processen en hun onderlinge samenhang specificeert. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
processtap | Een samenhangend geheel van activiteiten als onderdeel van een proces. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
product | Dat wat je produceert. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
profiel | Een verzameling van specificerende kenmerken. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
programmatuur | Het geheel van digitale gegevens en instructies die een computer gebruikt om taken uit te voeren. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
raamwerk | De opzet, de structuur of het concept van iets. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
rechtspersoon | Een organisatie die in het recht als rechtssubject is erkend als drager van wettelijke rechten en plichten | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
referentiearchitectuur | Een architectuur, gebaseerd op de praktijk, die als een voorbeeld dient voor het opstellen van specifieke (referentie)architecturen. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-03-11 |
referentiecomponent | Een component van een systeem die geldt als referentie voor een bepaald doel. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
rol | Een combinatie van taken die een medewerker tijdelijk op zich neemt en die afwisselend door verschillende personen kan worden vervuld, aangevuld met bevoegdheden en verantwoordelijkheden. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
standaard | Vaststaand, erkend voorbeeld of model. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
stelsel | Een systeem waarbinnen organisaties via afspraken, standaarden en/of voorzieningen samenwerken om bepaalde functionaliteit te realiseren. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
strategie | Het plan waarmee de organisatie haar missie wil bereiken. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
systeem | Een samenhangend en geïntegreerd geheel van componenten die elkaar wederzijds beïnvloeden. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
taak | Een opdracht om een samenhangende verzameling handelingen uit te voeren. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
taxonomie | Een begrippenkader, waarin begrippen hiërarchisch op basis van een classificatiecriterium zijn geordend in groepen of types. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
thesaurus | Een begrippenkader waarin begrippen semantisch en hiërarchisch zijn geordend. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
toegang | De mogelijkheid van een entiteit om een object te benaderen en te gebruiken. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
toeleverancier | Een leverancier van de dienstverlener. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
Uitvoeren | Het proces waarin alle operationele activiteiten van de dienstverlener worden uitgevoerd. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
verantwoordelijkheid | De plicht of verplichting om bepaalde taken uit te voeren en daarover verantwoording af te leggen. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
Verbeteren | Het proces waarmee verbeteringen worden behandeld. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
versie | Een bepaald voorkomen van iets. | Vastgesteld | 10 september 2024 | 2024-10-03 |
verwerking | Het geheel van bewerkingen die worden uitgevoerd op persoonsgegevens | Voorgesteld | 11 februari 2025 | |
vestiging | Een deel van een organisatie dat zich richt op dienstverlening in een specifiek geografisch gebied en daar ook een locatie heeft. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
virtualisatie | Een technologie die een virtuele component creëert die zich functioneel hetzelfde gedraagt als een fysieke component, en waarbij het voor de gebruiker/beheerder niet zichtbaar is welke onderliggende fysieke component daarvoor gebruikt wordt. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
visie | Een korte verklaring over een gewenste toekomst waar de organisatie een bijdrage aan wenst te leveren. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
voorziening | De ondersteunde goederen en/of handelingen die de dienstverlener beschikbaar stelt aan de afnemer als onderdeel van de dienst. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
waarde | De betekenis of het belang dat aan iets wordt toegekend. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
waardestroom | De verzameling van handelingen die nodig zijn om een dienst te leveren, gezien vanuit het perspectief van de dienstverlener. | Vastgesteld | 12 november 2024 | 2025-02-11 |
werkingsgebied | Het domein waarin iets uitwerking heeft. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
werkinstructie | De specificatie van een proces of een (daaruit samengestelde) workflow, de uitvoerder van elke handeling daarin, en de technische uitvoeringsvoorschriften en hulpmiddelen die deze uitvoerder daarbij hanteert. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
werkwijze | Een manier om iets uit te voeren. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |
Wijzigen | Het proces waarmee wijzigingen worden behandeld. | Vastgesteld | 11 februari 2025 | 2025-02-11 |