ketenproces

Uit NORA Begrippen
Id-43600865-1743-4008-0865-174360086526
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Algemeen
Meertalige labels
Relaties
Mapping relaties
Brondocumenten
Elementtype Begrip
Review
Redactionele notitie Redactionele notities zijn handig voor vermeldingen als -Controleer deze term nadat de bedrijfsfusie is voltooid- of -Deze term wordt genoemd in de scopenota van Concept X- of -Controleer de spelling met expert A-. Opmerkingen zoals deze, en verschillende attributen, zijn nuttiger voor housekeeping dan voor gebruikers raadpleging. Er kan een keuze worden gemaakt of gebruikers deze al dan niet mogen inzien.
Status redactie Status van een begrip voor publicatie Vastgesteld
Inhoud
Voorkeursterm Dit is een overkoepelend begrip voor de verschillende soorten termen (voorkeursterm, alternatieve term, zoekterm) waarmee begrippen kunnen worden aangeduid. Good practice is om die specifieke termen te gebruiken. In de definitie moet 'iets' breed worden geïnterpreteerd. Het kan ieder onderwerp van gesprek zijn; zoals een specifiek begrip of een specifiek gebouw. ketenproces
Alternatieve term Het is niet gebruikelijk om termen die bij een specifieker begrip geplaatst zouden kunnen worden als alternatieve term op te nemen (ookwel upward-posting). Bijvoorbeeld door 'rechtshandeling' als alternatieve term bij een begrip met de voorkeursterm 'handeling' op te nemen. Afkortingen en hun volledige vormen kunnen als synoniemen worden behandeld.
Zoekterm Een zoekterm wordt gebruikt wanneer een ontwerper van een begrippenkader wil dat die tekenreeks toegankelijk is voor op tekst gebaseerde indexering en zoekbewerkingen, maar niet wil dat die term zichtbaar is. Zoektermen kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om verkeerd gespelde varianten van andere lexicale labels op te nemen. ketenprocessen
Context Geef hier aan in welke context dit begrip beschreven is.
Definitie De definitie dient te voldoen aan specifieke formuleringsregels voor definitie en dient in een voor mensen leesbare taal te begrijpen zijn. In dit laatste onderscheid de definitie zich daarmee van een machine-leesbare formele beschrijving. Aan de hand van een definitie kan iemand bepalen of zijn eigen begrip behorende bij een term overeenkomt met het begrip dat gedefinieerd wordt. De uitleg of de toelichting bij een begrip kan gebruik worden voor iemand die het begrip nog niet kent om te begrijpen waar het over gaat. Een proces waarbij de onderkende processtappen zich lenen voor uitvoering door verschillende ketenpartners.
Toelichting Een toelichting wordt gebruikt om de grenzen van een begrip te verduidelijken, vooral wanneer de betekenis van de voorkeursterm in het gewone spraakgebruik te breed of te eng kan worden geïnterpreteerd, of om onderscheid te maken tussen voorkeurstermen die overlappende betekenissen hebben. Een toelichting kan ook worden gebruikt om ander advies te geven over het gebruik van termen aan de indexeerder of de zoeker. Een toelichting hoeft geen volledige definitie te zijn, maar verduidelijkt het beoogde gebruik van een term binnen de thesaurus. Een ketenproces is gewoon een proces, dat wil zeggen een serie handelingen (eventueel gegroepeerd tot activiteiten of processtappen) die wordt getriggerd om een beoogd resultaat te bereiken. Het onderscheid met het begrip 'proces' zit in het doel en perspectief van de uitwerking van een ketenproces. De uitwerking van het ketenproces is zodanig gedaan dat de resulterende groepering van handelingen is voorgesorteerd op de uitvoering daarvan door verschillende ketenpartners.

Omdat een ketenproces slechts een specialisatie is van het begrip 'proces', is een ketenproces - net als 'proces' - uitsluitend uitgedrukt in (groepen) handelingen, en vermeldt het ketenproces geen uitvoerders of (technologische) hulpmiddelen,.

Een ketenproces is daarmee per definitie abstract en generiek, net zoals andere vormen van 'proces'. Zodra de uitwerking een verbijzondering bevat naar een praktische toepassing (waarvoor uitvoerders en/of hulpmiddelen worden benoemd) ontstaat er een practice - een praktisch toegepaste werkwijze van het type procedure of werkinstructie. Op dat moment is er niet meer sprake van een ketenproces maar van een praktische toegepaste ketenwerkwijze (procedure of werkinstructie).

Het begrip ketenproces speelt vooral een rol in het perspectief van samenwerking tussen meerdere ketenpartners. Dat kunnen verschillende overheidsorganisaties zijn, maar ook externe dienstverleners.

Een ketenproces kan - net zoals een proces - een verantwoordelijke organisatie kennen: dat is dan een ketenprocesverantwoordelijke organisatie. Deze ziet erop toe dat de samenwerking tussen betrokken ketenpartners dan volgens plan verloopt.

Een ketenproces dient dus als een referentie waar de samenwerking tussen betrokken ketenpartners aan te relateren is als die referentie wordt uitgewerkt naar een praktisch toegepaste werkwijze (d.w.z. een procedure of werkinstructie).

NB: een ketenproces is niet hetzelfde als een procesketen. Een procesketen is aan de orde zodra er een reeks processen binnen een reeks van bijbehorende entiteiten aan de orde komt. Daarmee staat dan niet meer die gezamenlijke ketenprestatie van het ketenproces centraal, maar wordt gefocust op de afzonderlijke delen daarvan.
Heeft bronRelateert een begrip aan een brondocument waarvan het is afgeleid.
Voorbeeld Een voorbeeld is een exemplaar van, of een verbeelding van een begrip dat voor het begrip zelf in de plaats treedt om dit abstracte idee toe te lichten met een concrete voorstelling. Het kan tekst zijn, maar ook een plaatje, een geluidsfragment of een videofragment. https://rosa.wikixl.nl/index.php/Toetsen_en_examineren
Afkorting Afkorting van het begrip (skos:notation)
Code
Uitleg De definitie moet precies kloppen. De uitleg is er veel meer op gericht om de lezer te laten begrijpen wat er wordt bedoeld.
Afbeelding van Een afbeelding van een of ander ding.
Behoort tot collectie
Behoort tot schema nora begrippenkader basis
Metadata
Basisbegrip Geen aan of dit begrip een basisbegrip is. Ja
Bewerker Dit is de beheerder van het begrip. Expertgroep NORA Begrippenkader
Datum voorgesteld 2025-06-17
Begin geldigheid (datum) Datum waarop geldigheid van het object begint (dct:created) 2025-11-11
Eind geldigheid (datum) De datum waarop de geldigheid van het object eindigt
Wijzigingsnotitie Een wijzigingsnota documenteert fijnmazige wijzigingen aan een begrip, ten behoeve van beheer en onderhoud. 20250625: Voorstel definitie overgenomen met een kleine aanpassing. Voorstel van Guido van der Kolk, Waterschapshuis.

20250807: Verdere aanpassing na opmerkingen van Provincie Zuid-Holland.

20250917: Partijen vervangen door Entiteiten
Historische notitie Historische notitie (skos:historyNote)
Notitie Een algemene opmerking zonder specifiek gebruiksdoel.
URI
Komt voor op Op welke begrippenview wordt dit begrip getoond Begrippenview proces
Engels
Voorkeursterm (en)Dit is een overkoepelend begrip voor de verschillende soorten termen (voorkeursterm, alternatieve term, zoekterm) waarmee begrippen kunnen worden aangeduid. Good practice is om die specifieke termen te gebruiken. In de definitie moet 'iets' breed worden geïnterpreteerd. Het kan ieder onderwerp van gesprek zijn; zoals een specifiek begrip of een specifiek gebouw.
Definitie (en)De definitie dient te voldoen aan specifieke formuleringsregels voor definitie en dient in een voor mensen leesbare taal te begrijpen zijn. In dit laatste onderscheid de definitie zich daarmee van een machine-leesbare formele beschrijving. Aan de hand van een definitie kan iemand bepalen of zijn eigen begrip behorende bij een term overeenkomt met het begrip dat gedefinieerd wordt. De uitleg of de toelichting bij een begrip kan gebruik worden voor iemand die het begrip nog niet kent om te begrijpen waar het over gaat.
Uitleg (en) De definitie moet precies kloppen. De uitleg is er veel meer op gericht om de lezer te laten begrijpen wat er wordt bedoeld.
Toelichting (en) Een toelichting wordt gebruikt om de grenzen van een begrip te verduidelijken, vooral wanneer de betekenis van de voorkeursterm in het gewone spraakgebruik te breed of te eng kan worden geïnterpreteerd, of om onderscheid te maken tussen voorkeurstermen die overlappende betekenissen hebben. Een toelichting kan ook worden gebruikt om ander advies te geven over het gebruik van termen aan de indexeerder of de zoeker. Een toelichting hoeft geen volledige definitie te zijn, maar verduidelijkt het beoogde gebruik van een term binnen de thesaurus.
Heeft bovenliggend begripConventie is om "heeft bovenliggend begrip" alleen te gebruiken om een directe hiërarchische link tussen twee begrippen te beschrijven.
Heeft onderliggend begripRelateert een begrip aan een begrip met een specifiekere betekenis.
Is gerelateerd aan De associatieve relatie omvat associaties tussen paren begrippen die niet hiërarchisch met elkaar verbonden zijn, maar semantisch of conceptueel zodanig geassocieerd zijn dat de link ertussen expliciet gemaakt moet worden, omdat het aanvullende of alternatieve termen kan suggereren die kunnen worden gebruikt bij het indexeren of vinden van een begrip.
Is specialisatie van De hiërarchische relatie tussen een paar begrippen wordt gebruikt wanneer de reikwijdte van het ene begrip volledig binnen de reikwijdte van het andere begrip valt. Deze relatie is gebaseerd op graden of niveaus van bovenliggend en onderliggend, waarbij het bovenliggende concept een klasse of geheel vertegenwoordigt, en onderliggende begrippen verwijzen naar haar leden of soorten. Een generalisatie wordt gebruikt wanneer het relevant is om deze relatie te onderscheiden van een partiële of instantiële hiërarchische relatie. proces
Is generalisatie van De hiërarchische relatie tussen een paar begrippen wordt gebruikt wanneer de reikwijdte van het ene begrip volledig binnen de reikwijdte van het andere begrip valt. Deze relatie is gebaseerd op graden of niveaus van bovenliggend en onderliggend, waarbij het bovenliggende concept een klasse of geheel vertegenwoordigt, en onderliggende begrippen verwijzen naar haar leden of soorten. Een generalisatie wordt gebruikt wanneer het relevant is om deze relatie te onderscheiden van een partiële of instantiële hiërarchische relatie.
Is onderdeel van De hiërarchische geheel-deel-relatie omvat een beperkt aantal situaties waarin een deel van een entiteit of systeem uniek behoort tot een bepaald bezittend geheel. Dit geldt voor vier hoofdklassen van termen: systemen en organen van het lichaam, geografische locaties, disciplines onderzoeksgebieden of hiërarchische sociale structuren. De meeste andere gevallen van de geheel-deelrelatie komen niet in aanmerking voor een hiërarchische koppeling omdat het deel tot meer dan één geheel kan behoren.
Bestaat uit Uit welke andere begrippen is dit begrip samengesteld.
Is exemplaar van De hiërarchische geheel-deel-relatie omvat een beperkt aantal situaties waarin een deel van een entiteit of systeem uniek behoort tot een bepaald bezittend geheel. Dit geldt voor vier hoofdklassen van termen: systemen en organen van het lichaam, geografische locaties, disciplines onderzoeksgebieden of hiërarchische sociale structuren. De meeste andere gevallen van de geheel-deelrelatie komen niet in aanmerking voor een hiërarchische koppeling omdat het deel tot meer dan één geheel kan behoren.
Is categorie van De hiërarchische geheel-deel-relatie omvat een beperkt aantal situaties waarin een deel van een entiteit of systeem uniek behoort tot een bepaald bezittend geheel. Dit geldt voor vier hoofdklassen van termen: systemen en organen van het lichaam, geografische locaties, disciplines of onderzoeksgebieden en hiërarchische sociale structuren. De meeste andere gevallen van de geheel-deelrelatie komen niet in aanmerking voor een hiërarchische koppeling omdat het deel tot meer dan één geheel kan behoren.
In kader Volgens de SKOS-standaard kan een begrip in meerdere begrippenkaders worden opgenomen. Praktisch gezien kan dit slechts als sprake is van begrippenkaders waarvan de contexten overlappen. nora begrippenkader basis
Harmonisatie met ArchiMate
Toelichting harmonisatierelaties ArchiMateToelichting op de harmonisatierelaties van dit begrip in relatie tot ArchiMate
Heeft overeenkomstig bovenliggend (ArchiMate)
Heeft overeenkomstig onderliggend (ArchiMate)
Is exact overeenkomstig (ArchiMate)
Is vrijwel overeenkomstig (ArchiMate)Een dergelijke relatie is aanwezig als de betekenis van het betreffende begrip ongeveer gelijk is aan de betekenis van het begrip uit ArchiMate, dus niet precies hetzelfde.
Is overeenkomstig verwant (ArchiMate)
Harmonisatie met ISO 42010
Toelichting harmonisatierelaties ISOToelichting op de harmonisatierelaties van dit begrip in relatie tot ISO ISO 42010:2022: Entity of Interest (EoI, Hoofdstuk 3.12 van ISO specificatie)


"ketenproces" ikan inhoudelijk worden gepositioneerd binnen het ISO conceptuele kader als een Entity of Interest (EoI).

Ketenproces wordt geadresseerd via viewpoints die zich richten op samenwerking, processturing of informatie-uitwisseling en gemodelleerd in views, meestal in combinatie met model kinds zoals BPMN of ArchiMate procesmodellen.

Typische stakeholder concerns zijn aspecten van interorganisatorische samenwerking: overdrachtsmomenten, afbakening van verantwoordelijkheden, gegevensuitwisseling, enz.
Heeft overeenkomstig bovenliggend (ISO) https://www.iso.org/obp/ui/en/#iso:std:iso-iec-ieee:42010:ed-2:v1:en:term:3.12
Heeft overeenkomstig onderliggend (ISO)
Is exact overeenkomstig (ISO)
Is vrijwel overeenkomstig (ISO)Een dergelijke relatie is aanwezig als de betekenis van het betreffende begrip ongeveer gelijk is aan de betekenis van het begrip uit ISO 42010, dus niet precies hetzelfde.
Is overeenkomstig verwant (ISO)
Harmonisatie met TOGAF
Toelichting harmonisatierelaties TOGAFToelichting op de harmonisatierelaties van dit begrip in relatie tot TOGAF TOGAF 10: Value Stream


NORA ketenproces kan worden gemodelleerd als een TOGAF Value Stream, aangezien beide verwijzen naar een samenhangende reeks activiteiten die waarde creëren voor een eindgebruiker of stakeholder. Waar NORA nadruk legt op samenwerking tussen ketenpartners, biedt TOGAF Value Stream een passende structuur om die samenwerking als waardestroom weer te geven.
Heeft overeenkomstig bovenliggend (TOGAF)
Heeft overeenkomstig onderliggend (TOGAF)
Is exact overeenkomstig (TOGAF)
Is vrijwel overeenkomstig (TOGAF)Een dergelijke relatie is aanwezig als de betekenis van het betreffende begrip ongeveer gelijk is aan de betekenis van het begrip uit TOGAF, dus niet precies hetzelfde. https://pubs.opengroup.org/togaf-standard/introduction/chap04.html#sec-04_85
Is overeenkomstig verwant (TOGAF)
Harmonisatie met overige begrippenkaders
Heeft overeenkomstig bovenliggendConventie is om «heeft overeenkomstig bovenliggend» op dezelfde manier als «heeft bovenliggend» te gebruiken, maar dan om een begrip te verbinden met een begrip in een ander begrippenkader, dus ook in een andere context. Je zou kunnen zeggen dat het in kaart brengen van dit soort relaties minder inherent is aan de betekenis van de betreffende begrippen. Vanuit het standpunt van de oorspronkelijke ontwerper van een begrippenkader kunnen ze soms zelfs verkeerd zijn. Harmonisatie eigenschappen zijn nuttig in toepassingen die meerdere, conceptueel overlappende begrippenkaders gebruiken.
Heeft overeenkomstig onderliggendRelateert een begrip aan een specifieker begrip uit een ander begrippenkader.
Is exact overeenkomstig Een dergelijke relatie is aanwezig als de betekenis van het betreffende begrip gelijk is aan de betekenis van het begrip uit het andere begrippenkader. Het begrip kan ook een 'leenwoord' zijn, dat wil zeggen dat het begrip is overgenomen uit het andere begrippenkader.
Is vrijwel overeenkomstig Een dergelijke relatie is aanwezig als de betekenis van het betreffende begrip ongeveer gelijk is aan de betekenis van het begrip uit het andere begrippenkader, dus niet precies hetzelfde.
Is overeenkomstig verwantConventie is om «is overeenkomstig verwant» op dezelfde manier als gerelateerd te gebruiken, maar dan om een begrip te verbinden met een begrip in een ander begrippenkader, dus ook in een andere context. Je zou kunnen zeggen dat het in kaart brengen van dit soort relaties minder inherent is aan de betekenis van de betreffende begrippen. Vanuit het standpunt van de oorspronkelijke ontwerper van een begrippenkader kunnen ze soms zelfs verkeerd zijn. Harmonisatie eigenschappen zijn nuttig in toepassingen die meerdere, conceptueel overlappende begrippenkaders gebruiken.
Is onderdeel van
Titel Dit is een overkoepelend begrip voor de verschillende soorten termen (voorkeursterm, alternatieve term, zoekterm) waarmee begrippen kunnen worden aangeduid. Good practice is om die specifieke termen te gebruiken. In de definitie moet 'iets' breed worden geïnterpreteerd. Het kan ieder onderwerp van gesprek zijn; zoals een specifiek begrip of een specifiek gebouw.
URL