nora begrippenkader algemeen
Id-41792027-1741-4920-2027-174179202788
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Eigenschappen
| Naam | NORA Begrippenkader Algemeen |
|---|
Collecties
Begrippen
| Begrip | Definitie | Heeft bron |
|---|---|---|
| Afspreken | Het proces waarmee afspraken worden beheerd. | https://www.noraonline.nl/wiki/Het_procesmodel_en_de_werkstromen_van_de_overheidsorganisatie |
| Applicatielaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van applicaties. | https://www.noraonline.nl/wiki/Applicatielaag |
| BIV-Classificatie | ||
| Grondslagenlaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van grondslagen. | https://www.noraonline.nl/wiki/Grondslagenlaag |
| Herstellen | Het proces waarmee incidenten worden behandeld. | https://www.noraonline.nl/wiki/Het_procesmodel_en_de_werkstromen_van_de_overheidsorganisatie |
| IT-infrastructuur | De IT-voorzieningen waarop applicaties draaien. | |
| IT-infrastructuurlaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van IT-infrastructuur. | https://www.noraonline.nl/wiki/IT-Infrastructuurlaag |
| Informatielaag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van informatie. | |
| NORA-vijflaagsmodel | De vijf architectuurlagen binnen de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) waarin architectuurelementen worden ingedeeld. | https://www.noraonline.nl/wiki/Vijflaagsmodel |
| OTAP-straat | Een serie omgevingen waarin (elementen van) services achtereenvolgens onder beheerste omstandigheden ontwikkeld, getest, geaccepteerd, en in productie genomen kunnen worden. | |
| Organisatorische laag | De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van organisaties en de werkwijzen waarmee zij diensten leveren. | https://www.noraonline.nl/wiki/Organisatorische_laag |
| Uitvoeren | Het proces waarin alle operationele activiteiten van de dienstverlener worden uitgevoerd. | https://www.noraonline.nl/wiki/Het_procesmodel_en_de_werkstromen_van_de_overheidsorganisatie#Vijf_processen_voor_alle_managementtaken_van_de_dienstverlening |
| Verbeteren | Het proces waarmee verbeteringen worden behandeld. | https://www.noraonline.nl/wiki/Het_procesmodel_en_de_werkstromen_van_de_overheidsorganisatie |
| Wijzigen | Het proces waarmee wijzigingen worden behandeld. | https://www.noraonline.nl/wiki/Het_procesmodel_en_de_werkstromen_van_de_overheidsorganisatie |
| aanbesteding | Een inkoopmethode waarbij een opdrachtgever een voorgenomen opdracht bekendmaakt. | https://nl.wikipedia.org/wiki/Aanbesteding |
| aanmelder | De persoon die een melding doet. | |
| aanpasbaarheid | De mate waarin een product of systeem effectief en efficiënt aangepast kan worden voor andere of zich ontwikkelende hardware, software of andere operationele of gebruiksomgevingen. | https://nl.wikipedia.org/wiki/ISO_25010#Overdraagbaarheid_(Portability) |
| aansluitvoorwaarden | ||
| aanvrager | Persoon die een verzoek doet | |
| acceptatie | Activiteit die bepaalt dat een (deel)voorziening compleet, nauwkeurig en betrouwbaar is en voldoet aan de opgegeven vereisten. | |
| acceptatiecriteria | De minimale eisen waaraan een gewijzigde dienst, of een gewijzigd onderdeel daarvan, moet voldoen om aan de behoeften van de stakeholders te voldoen. | |
| acceptatieomgeving | Omgeving waarin acceptatietesten kunnen worden uitgevoerd. | |
| acceptatietest | ||
| account | ||
| accountability | Eindverantwoordelijkheid. | |
| activiteit | Een samenhangende set van handelingen als onderdeel van een processtap. | USM |
| actor | ||
| actualiteit | De mate waarin gegevens recent genoeg zijn. | NORA Begrippenkader |
| afgesproken openingstijd | De tijd waarvoor geldt dat een dienst beschikbaar is voor gebruikers. | |
| afhankelijkheid | ||
| afleidingsregel | Een regel die beschrijft hoe bepaalde soorten gegevens kunnen worden afgeleid uit andere soorten gegevens. | |
| afnemer | Een entiteit die iets afneemt van een andere entiteit. | |
| afspraak | Dat wat partijen met elkaar hebben besloten. | |
| alert | Een notificatie van een systeem dat een event is opgetreden. | |
| algoritme | ||
| apparaat | Een fysiek object, bestaande uit hardware, software of een combinatie van beide. | |
| applicatie | Een computerprogramma voor gebruikers. | https://www.begrippenxl.nl/rosa/nl/page/D2fd31f5-3d8b-459a-88ab-67151d2f97fe |
| applicatiebeheer | ||
| applicatiecomponent | ArchiMate | |
| applicatieservice | ||
| application programming interface | ||
| architect | ||
| architectuur | De fundamentele concepten en eigenschappen van een object in zijn omgeving, samen met de leidende principes voor de realisatie en evolutie in de levenscyclus van dat object. | ISO/IEC/IEEE 42010:2022 |
| architectuurpatroon | Techniek om bouwstenen in een architectuurcontext te plaatsen. | |
| architectuurprincipe | ||
| artefact | ||
| asset | Alles met een commerciële en -of vervangingswaarde, dat eigendom is van een organisatie. | |
| asynchroon | ||
| attribuutsoort | De typering van gelijksoortige gegevens die voor een objecttype van toepassing is. | MIM 1.2 |
| attribuutwaarde | De waarde die een attribuut aanneemt. | NEN 3610:2022 |
| authenticatie | ||
| authenticatiedienst | Partij die op basis van een identificatiemiddel een authenticatieverklaring afgeeft. | NORA Begrippenkader |
| authenticatiemiddel | ||
| authenticiteit | Een kwaliteitsattribuut van een informatieobject. Het toont aan dat het informatieobject is wat het beweert te zijn, dat het is gemaakt of verzonden door de persoon of organisatie die beweert het te hebben gemaakt of verzonden en dat het is gemaakt en verzonden op het tijdstip als aangegeven bij het informatieobject. | NORA Begrippenkader ISO25010 |
| authentiek gegeven | In een basisregistratie opgenomen gegeven dat bij wettelijk voorschrift als authentiek is aangemerkt | NORA Begrippenkader |
| authentieke bron | ||
| autorisatie | Het proces van het toekennen van rechten voor de toegang tot geautomatiseerde functies en/of gegevens in ICT voorzieningen. | NORA Begrippenkader |
| back-office | Dat deel van de organisatie dat geen eerstelijns contacten met klanten en gebruikers heeft, maar wel ondersteuning biedt aan de dienstlevering. | |
| baseline | Een vastgelegde beschrijving van een configuratie, op een zeker moment in de tijd. Een gemeenschappelijk normenstelsel binnen een organisatie, waaruit passende maatregelen kunnen worden afgeleid. Een type baseline is de baseline kwaliteit, dat wil zeggen een organisatiebreed normenkader waarin de organisatie ook alle concrete maatregelen beschrijft die de kwaliteit van de diensten waarborgen. | NORA Begrippenkader |
| basisarchitectuur | ||
| basisgegeven | Een in een basisregistratie opgenomen gegeven. | NORA Begrippenkader |
| basisregistratie | Een bij wet als basisregistratie aangemerkte registratie. | NORA Begrippenkader |
| bedreiging | Een mogelijk gevaar. | |
| bedrijfsfunctie | ||
| bedrijfsobject | ||
| begrijpelijkheid | De mate waarin gegevens eenvoudig gelezen en geïnterpreteerd kunnen worden door gebruikers. | NORA Begrippenkader |
| begrip | Een eenheid van denken die wordt uitgedrukt door een woord of een groep woorden en verwijst naar de betekenis die daaraan wordt gegeven. | https://docs.geostandaarden.nl/nl-sbb/nl-sbb/#begrip |
| begrip | Een eenheid van denken die wordt uitgedrukt door een woord of een groep woorden en verwijst naar de betekenis die daaraan wordt gegeven. | NL SBB |
| begrippenkader | Een verzameling normatief bedoelde begrippen die in een bepaald domein relevant zijn. | NL SBB |
| begrippenkader | Een verzameling normatief bedoelde begrippen die in een bepaald domein relevant zijn. | https://docs.geostandaarden.nl/nl-sbb/nl-sbb/#begrippenkader |
| begrippenlijst | Een lijst van begrippen met hun definities. | https://docs.geostandaarden.nl/nl-sbb/nl-sbb/#begrippenlijst |
| beheer | Alle handelingen die relevant zijn voor het instandhouden van iets. | NORA Begrippenkader |
| beheerde infrastructuur | De componenten en kenmerken van de infrastructuur die de dienstverlener onder controle wil hebben om de overeengekomen diensten te kunnen verlenen. | https://www.noraonline.nl/wiki/USM_Procesmodel_inclusief_Werkstromen#USM-processen |
| beheerde infrastructuur register | Het register met de componenten van de beheerde infrastructuur. | |
| behoefte | ||
| beleid | Een vooraf vastgestelde handelwijze voor het realiseren van doelen. | https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/beleid |
| beleidskader | NORA is gebaseerd op bestaand overheidsbeleid (Nationaal en Europees) en op de instrumenten die in het kader van dat beleid zijn ontwikkeld, zoals wetten, regelgeving, Kamerstukken en bestuursakkoorden. | NORA Begrippenkader |
| beperkingsregel | Een regel die een beperking beschrijft die van toepassing is op één of meerdere soorten gegevens. | |
| bereikbaarheid | De wijze waarop een gebruiker de dienstverlener kan bereiken voor ondersteuning. | |
| bericht | Een afgebakende hoeveelheid gegevens die een verzender naar een ontvanger stuurt. | https://logius-standaarden.github.io/Digikoppeling-Architectuur/#bijlage-b-begrippenlijst |
| bericht | Een afgebakende hoeveelheid gegevens die een verzender naar een ontvanger stuurt. | |
| beschikbaarheid | gegevens worden opgeslagen volgens duurzame normen en afhankelijk van de organisatiekeuze beschikbaar gesteld aan verschillende afnemers. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in technische, privacy afgeschermde, digitale, open of gesloten vormen. | NORA Begrippenkader ISO25010 |
| beschikbaarstellingstijd | Zie afgesproken openingstijd (AOT). | |
| best practices | Een toegepaste werkwijze die algemeen wordt beschouwd als de beste manier om iets te doen. | |
| bestand | Geordende verzameling van gegevens in elektronische vorm, die door een elektronisch apparaat onder één naam kan worden behandeld en aangesproken. | MDTO |
| besturingssysteem | ||
| bestuursorgaan | Orgaan van een rechtspersoon krachtens publiekrecht ingesteld" (a-orgaan), of "een persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed" (b-orgaan). | NORA Begrippenkader |
| betrouwbaarheid | De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid. | NORA Begrippenkader ISO25010 |
| betrouwbaarheidsniveau | Mate waarin vertrouwen kan worden gesteld in een identificatiemiddel, gebaseerd op de mate van zekerheid waarmee attributen, identiteiten, identificatiemiddelen en/of bevoegdheden zijn vastgesteld. | NORA Begrippenkader |
| bevoegdheid | Het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten. | NORA Expertgroep IAM |
| bouwsteen | Een herbruikbare component van een architectuur, aanpasbaar en bruikbaar in verschillende contexten. | |
| bron | Een registratie die is aangewezen als de plaats waarin gegevens worden beheerd. | |
| bronhouder | De verantwoordelijke voor de inhoud en kwaliteit van een registratie. | |
| burgers en bedrijven | Met de term burgers en bedrijven bedoelen we alle belanghebbenden van overheidsdienstverlening in de ruimste zin van het woord. | NORA Begrippenkader |
| business | ||
| business architectuur | ||
| business case | Een geformaliseerde berekening van de rechtvaardiging van een investering op basis van de verhouding tussen de te maken kosten en de verwachte baten. | |
| capability | Dat wat een systeem kan presteren. | |
| capaciteit | De hoeveelheid van een kenmerk van een voorziening en/of van de ondersteuning. | ISO25010 |
| cloud | ||
| cloud computing | Cloud computing is een model voor het mogelijk maken van alomtegenwoordige, handige, on-demand netwerktoegang tot een gedeelde pool van configureerbare computerbronnen (bijvoorbeeld netwerken, servers, opslag, applicaties en diensten) die snel kunnen worden geleverd en vrijgegeven met een minimale beheersinspanning of interactie met de serviceprovider. | NORA Begrippenkader |
| compatibiliteit | ISO25010 | |
| compleetheid | De mate waarin gegevens aanwezig zijn. | |
| compliance | Een bevestigende indicatie of oordeel dat een (onderdeel van een) service voldoet aan de eisen van een desbetreffende specificatie, contract of regelgeving. | |
| compliancy | ||
| component | Een functioneel onderdeel van een systeem, bestaande uit meerdere elementen. | Kerngroep |
| concept | ||
| conceptueel informatiemodel | Een van de vier typen modellen zoals gedefinieerd in het MIM. | NORA Begrippenkader |
| conformiteit | In overeenstemming met iets anders. | |
| connectiviteit | ||
| consent | ||
| consistentie | De mate waarin gegevens vrij van tegenspraak zijn en samenhang vertonen met andere gegevens. | NORA Begrippenkader |
| continuïteit | De mate waarin een (onderdeel van een) service zonder onderbreking beschikbaar is. | |
| contract | ||
| control (werkwoord) | Het uitoefenen van beperkende of sturende invloed. | |
| control (zelfstandig naamwoord) | Een aanpak of maatregel voor het managen van risico's. | |
| convenant | ||
| coördineren | Het plannen, aansturen van, en toezien op werkzaamheden door uitvoerders. | USM |
| data | Een verzameling tekens in de vorm van termen of symbolen. | |
| data-aanbieder | Een rol die data beschikbaar maakt voor afnemers door dataservices te ontwikkelen op de bron(nen) van bronhouder(s). | FDS |
| data-afnemer | De rol die data van data-aanbieders beschikbaar maakt voor gebruik ten behoeve van eigen doelstellingen in een eigen context. | FDS |
| data-element | Eenheid van gegevens die in een bepaalde context als ondeelbaar wordt beschouwd. | ISO/IEC 11179-30:2023 |
| database | ||
| datacatalogus | Een samengestelde verzameling metadata over datasets en dataservices. | |
| datakwaliteit | ||
| datalek | ||
| datamanagement | ||
| datamodel | ||
| dataset | Een verzameling gegevens die is gepubliceerd of samengesteld door één enkele partij. | DCAT 2.0 |
| datatype | ||
| dienst | Een ondersteunde voorziening. | |
| dienstencatalogus | Lijst van diensten die een dienstverlener beschikbaar stelt aan een afnemer. | https://usmwiki.com/index.php/Service_catalog/nl |
| dienstenovereenkomst | ||
| dienstenregister | ||
| dienstverlener | Een organisatie die een dienst levert aan een organisatie of een natuurlijke persoon. | NORA Begrippenkader |
| dienstverlening | ||
| digitale handtekening | ||
| digitale identificatie | ||
| doel | Datgene wat je wil bereiken in de context van een missie. | USM |
| doelarchitectuur | Een toekomstige gewenste architectuur. | NORA Begrippenkader |
| doelbinding | ||
| doelstelling | Een specifieke en meetbare stap om een doel te bereiken. | https://usmwiki.com/index.php/Goal/nl |
| domein | Samenhangend geheel van dingen in de werkelijkheid. | Kerngroep |
| domein | Samenhangend geheel van dingen in de werkelijkheid. | |
| domeinarchitectuur | ||
| domeinscheiding | Het scheiden van een taakgebied in twee deel-taakgebieden, waarbij het ene taakgebied specificeert en het andere taakgebied die specificatie realiseert. | |
| downtime | De tijd tussen het optreden van een storing en het herstel daarvan. | |
| drijfveer | Iets dat motiveert om (uiteindelijk) bepaalde doelen te bereiken. | |
| duurzame toegankelijkheid | De mate waarin gegevens vindbaar, beschikbaar, leesbaar, interpreteerbaar, betrouwbaar en toekomstbestendig blijven voor iedereen die daar recht op heeft en voor zolang noodzakelijk is. | |
| eerstelijnsondersteuning | ||
| effectiviteit | ISO25010 | |
| efficiëntie | ISO25010 | |
| eindafnemer | De klant van de klant van de leverancier. | |
| eindgebruiker | Een medewerker van een klant van een klant. | |
| element | De meest fundamentele eenheid, niet verder op te splitsen zonder verlies van essentiële eigenschappen. | Kerngroep |
| end-to-end | ||
| enterprise architectuur | De vertaling van de strategische doelstellingen van een organisatie naar concrete inrichtingsprincipes en modellen en veranderplannen. | TOGAF |
| enterprise-servicemanagement | Het managen van integrale, end-to-end services, over de volledige omvang van de organisatie. | |
| entiteit | Een object dat gedrag kan vertonen. | https://www.noraonline.nl/wiki/Expertgroep_IAM |
| escalatie | Een activiteit waarmee extra resources of extra bevoegdheden worden aangesproken t.b.v. het bereiken van een zeker doel. | |
| event | Een gebeurtenis. | USM |
| externe afnemer | Een klant die deel uit maakt van een andere organisatie dan de leverancier. | |
| facility management | ||
| feit | Een gebeurtenis of omstandigheid waarvan de werkelijkheid vaststaat, doordat het ofwel zintuiglijk waargenomen ofwel instrumenteel gemeten kan worden. | |
| feit | ||
| fix | Een correctieve versie. | |
| fix | correctieve versie | |
| formele historie | De veranderingen van gegevens in een registratie | |
| functie | De beoogde werking van iets. | https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/functie |
| functiescheiding | Control-techniek waarbij een scheiding wordt aangebracht tussen het specificeren en het realiseren van zaken. | |
| functioneel beheer | Taakgebied dat de specificatie van de service en de ondersteuning bij het gebruik van de voorziening omvat. | |
| functioneel ontwerp | De specificatie van de functionaliteit van een service of systeem. | |
| functioneren | De werking van iets. | ISO25010 https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_de_dienst#Samenstelling_van_een_dienst |
| gebeurtenis | Iets dat gebeurt of gebeurd is. | VanDale |
| gebeurtenistype | De typering van een groep gebeurtenissen die binnen een domein relevant zijn en als gelijksoortig worden beschouwd. | |
| gebruiker | Een natuurlijke persoon die iets gebruikt. | https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebruiker |
| gegeven | Een vastgelegde waarneming of bewering over een eigenschap van een object. | https://docs.geostandaarden.nl/mim/mim/#gegeven |
| gegeven | Een vastgelegde waarneming of bewering over een eigenschap van een object. | |
| gegevensafnemer | ||
| gegevensbeheer | ||
| gegevensbehoefte | De behoefte aan een bepaalde verzameling gegevens. | |
| gegevensbetrokkene | ||
| gegevensdienst | Een verzameling operaties die toegang bieden tot een of meer datasets of gegevensverwerkingsfuncties. | |
| gegevenskwaliteit | De mate waarin een geheel van eigenschappen en kenmerken van één of meer gegevens voldoet aan eisen. | NORA raamwerk gegevenskwaliteit |
| gegevensmanagement | ||
| gegevensmodel | Een model dat een beschrijving geeft van eenheden gegevens voor een bepaald domein. | |
| gegevensverstrekker | ||
| gegevensverwerking | ||
| geldigheid | ||
| geldigheidsperiode | De periode waarin een object een bepaalde toestand had. | |
| geo-informatie | Alle informatieobjecten die een plaatsgebonden kenmerk hebben: gegevens met een directe of indirecte referentie naar een plaats op het aardoppervlak. | NORA Begrippenkader |
| geometrie | ||
| gerede twijfel | Er is sprake van gerede twijfel bij een afnemer over de juistheid van een gegeven als voldaan wordt aan de volgende criteria: er is een sterk vermoeden dat een (authentiek) gegeven onjuist is, dat vermoeden is gebaseerd op kennis en kunde van de eigen processen en doelgroep van de afnemer (een combinatie van kennis, kunde en gezond verstand) en de afnemer kent de definitie van dit (authentiek) gegeven. | NORA Begrippenkader |
| goed | Iets dat bij overdracht een waarde vertegenwoordigt. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_de_dienst#De_voorziening |
| governance | Een systematische werkwijze voor het besturen van, de gedragscode voor, en het toezicht op organisaties. | USM (COBIT ISO38500) |
| grondoorzaak | ||
| grondslag | De wet- en regelgeving en/of het beleid die van toepassing zijn. | |
| grondslag | De wet- en regelgeving en/of het beleid die van toepassing zijn. | |
| handeling | Een kleinste eenheid van werk als onderdeel van een activiteit. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_de_dienst#De_voorziening |
| handhaving | ||
| hardware | ||
| herstelbaarheid | ISO25010 | |
| hulpmiddel | Een middel dat door een natuurlijk persoon of organisatie wordt gebruikt bij het uitvoeren van handelingen. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_het_managementsysteem#De_hulpmiddelen_die_de_mensen_gebruiken |
| human-to-machine | ||
| identificatie | Het bekend maken van de identiteit van personen, organisaties of IT-voorzieningen. | NORA Begrippenkader |
| identificatiemiddel | Een middel dat verifieerbare verklaringen over identiteitsgegevens kan verstrekken en gebruikt wordt voor de authenticatie van entiteiten met een bepaalde identiteit. | NORA Begrippenkader |
| identifier | Één of meer gegevens die gezamenlijk uniek bepalen bij welk object ze horen. | |
| identiteit | Een verzameling van kenmerkende eigenschappen van een object. | |
| identity and access management | ||
| incident | Een (dreigende) afwijking van het overeengekomen dienstniveau. | https://www.noraonline.nl/wiki/Het_procesmodel_en_de_werkstromen_van_de_overheidsorganisatie#Vijf_processen_voor_alle_managementtaken_van_de_dienstverlening |
| incidentmelding | Een verzoek om een incident te verhelpen. | |
| informatie | De betekenis die mensen geven aan gegevens in een context. | ISO/IEC 2382-16:1996 |
| informatie | De betekenis die mensen geven aan gegevens in een context. | |
| informatie- en communicatietechnologie | ||
| informatiearchitectuur | De informatie-architectuur beschrijft de inhoudelijke relaties en samenhang tussen toepassingen (applicaties) en gegevensverzamelingen onderling. | NORA Begrippenkader |
| informatiebehoefte | De behoefte aan bepaalde informatie. | |
| informatiebeleid | ||
| informatiebeveiliging | Het proces van vaststellen van de vereiste betrouwbaarheid van informatiesystemen in termen van vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit alsmede het treffen, onderhouden en controleren van een samenhangend pakket van bijbehorende maatregelen. | NORA Begrippenkader |
| informatiehuishouding | Het totaal aan regels en voorzieningen gericht op de informatiestromen en opslag of archivering ter ondersteuning van de primaire processen. | NORA Begrippenkader |
| informatiemanagement | ||
| informatiemanager | ||
| informatiemodel | Een model dat een beschrijving geeft van eenheden van informatie of gegevens voor een bepaald domein. | |
| informatieobject | Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit. ROSA: Een zelfstandige eenheid van informatie die betekenis heeft en daardoor bruikbaar c.q. van belang is binnen een bepaalde context. | |
| informatieobject | Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit. | https://www.nationaalarchief.nl/archiveren/mdto/informatieobject |
| informatieobject | Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit. | MDTO |
| informatieproduct | Een dataset gericht op specifieke gebruiksdoelen. | |
| informatietechnologie | ||
| informatieverwerkend systeem | ||
| informatievoorziening | Het geheel van voorzieningen waarmee een gebruiker in zijn informatiebehoefte kan voorzien. | |
| infrastructuur | Het geheel van voorzieningen dat nodig is om iets te laten functioneren. | https://nl.wikipedia.org/wiki/Infrastructuur |
| infrastructuurcomponent | Een onderdeel van de beheerde infrastructuur. | |
| insourcing | Het door interne teams laten uitvoeren van werkzaamheden, die daarvoor extern werden uitgevoerd. | |
| instemming | ||
| integriteit | ||
| interactie | Het op elkaar reageren door entiteiten. | https://nl.wikipedia.org/wiki/Interactie |
| interface | De beschrijving van de koppeling en daaruit voortkomende interactie tussen twee entiteiten. | NORA Begrippenkader |
| interoperabiliteit | Het vermogen van entiteiten om te kunnen interacteren. | https://www.noraonline.nl/wiki/Basisconcept_van_Dienstverlening |
| juistheid | De mate waarin gegevens de echte waarde goed weergeven. | NORA Begrippenkader |
| kanaal | Communicatiekanaal dat bij de dienstverlening wordt gebruikt. Elk kanaal kent verschillende vormen waarin informatie kan worden gedeeld. | NORA Begrippenkader |
| kennis | Verzameling van feiten, gebeurtenissen, overtuigingen en regels, georganiseerd voor systematisch gebruik | ISO/IEC 2382-28:1995 |
| kennismanagement | Het verzamelen, analyseren, opslaan en delen van kennis en informatie binnen een organisatie. | |
| kerngegeven | ||
| kernwaarde | Fundamentele overtuiging van een natuurlijk persoon of een organisatie, gebaseerd op maatschappelijke waarden. | https://www.noraonline.nl/wiki/Kernwaarde |
| keten | Een samenwerkingsverband tussen organisaties die, naast hun eigen doelstellingen, een of meer gemeenschappelijke doelstellingen nastreven. | https://www.noraonline.nl/wiki/Basisconcept_van_Dienstverlening#Dienstverleningsketens; https://www.noraonline.nl/wiki/Ketensturing/De_wereld_van_ketens |
| ketenproces | De verbijzonderde beschrijving van een proces, die dient als referentie voor praktijksituaties waarbij de uitvoering door verschillende organisaties plaats vindt. | |
| klantreis | De acties van een gebruiker en de interacties tussen een gebruiker en een dienstverlener bij het afnemen van een dienst, gezien vanuit het perspectief van de gebruiker. | https://nl.wikipedia.org/wiki/Klantreis |
| knooppunt | Een voorziening die het afnemers mogelijk maakt aan te sluiten op gegevensbronnen. | NORA Begrippenkader |
| koppelbaarheid | Hoi Harro. Zou je niets willen aanpassen? | ISO25010 |
| koppelvlak | Een interface die uitwisseling van gegevens tussen informatiesystemen verzorgt. | https://www.begrippenxl.nl/rosa/nl/page/673c1668-926a-4f70-b414-68914b1ada8f |
| kwaliteitsattribuut | Een aspect van een kwaliteitsdimensie. | NORA raamwerk gegevenskwaliteit |
| kwaliteitsdimensie | Een aspect van kwaliteit waaraan gebruikers van gegevens waarde hechten. | NORA raamwerk gegevenskwaliteit |
| kwaliteitsdoel | NORA Kwaliteitsdoelen beschrijven de gewenste kenmerken van overheidsdienstverlening vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven (het wat). | NORA Begrippenkader |
| kwaliteitsraamwerk | Een verzameling kwaliteitsdimensies en kwaliteitsattributen. | NORA raamwerk gegevenskwaliteit |
| lijn | De hiërarchische organisatiestructuur. | |
| linked data | ||
| locatie | Een positie relatief ten opzichte van de aarde. | |
| machtiging | Een herroepbare bevoegdheid die een organisatie of natuurlijke persoon (de vertegenwoordigde) verleent aan een andere organisatie of natuurlijke persoon (de vertegenwoordiger) om in naam van eerstgenoemde handelingen te verrichten. | Expertgroep IAM |
| management | Het deel van de organisatie dat zich bezig houdt met het managen. | https://usmwiki.com/index.php/Management/nl |
| managementsysteem | Een samenhangend stelsel van middelen waarmee je doelen realiseert. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_het_managementsysteem |
| managen | Het organiseren van taken om doelen effectief en efficiënt te bereiken. | https://usmwiki.com/index.php/Manage/nl |
| mandatering | ||
| materiële historie | De veranderingen van een object. | |
| melding | Een verzoek vanuit een afnemer aan een dienstverlener waarmee een beroep wordt gedaan op de ondersteuning van een voorziening. | https://www.noraonline.nl/wiki/Het_procesmodel_en_de_werkstromen_van_de_overheidsorganisatie#Vijf_processen_voor_alle_managementtaken_van_de_dienstverlening |
| mens | Levend wezen van de soort homo sapiens. | |
| metadata | Gegevens die andere gegevens definiëren en beschrijven. | ISO/IEC 11179-30:2023 |
| metagegeven | Een gegeven over gegevens. | NEN-EN-ISO 19115:2005 |
| metamodel | Model van modellen. | https://dbpedia.org/page/Metamodeling |
| middel | Datgene wat je aanwendt om een doel te bereiken. | https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/middel |
| middleware | ||
| missie | Een beknopte verklaring over wat de organisatie nastreeft in de context van haar visie en onder invloed van drijfveren. | https://usmwiki.com/index.php/Mission/nl |
| model | Een vereenvoudigde representatie van een deel van de werkelijkheid. | |
| model | Een vereenvoudigde representatie van een deel van de werkelijkheid. | https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/model |
| modelelement | Een element of component in een model. | ISO/IEC 11179-30:2023 |
| monitoring | Het observeren van de status of prestatie van een service of onderdelen daarvan, teneinde de werking van een overeengekomen service te verifiëren. | |
| natuurlijk persoon | Een individueel mensenlijk wezen dat dood of levend kan zijn maar niet denkbeeldig | EU Core Vocabulary Person |
| niet-natuurlijk persoon | Een rechtspersoon of een samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid. | NORA Begrippenkader |
| object | Een onderscheidbaar iets in het beschouwde domein. | https://docs.geostandaarden.nl/mim/mim/#dfn-objecten |
| object | Een onderscheidbaar iets in het beschouwde domein. | |
| objecttype | De typering van een groep objecten die binnen een domein relevant zijn en als gelijksoortig worden beschouwd. | MIM 1.2 |
| objecttype | De typering van een groep objecten die binnen een domein relevant zijn en als gelijksoortig worden beschouwd. | https://docs.geostandaarden.nl/mim/mim/#dfn-objecttype |
| onderhoud | ||
| ondersteuning | De hulp die de afnemer ontvangt van de dienstverlener bij het benutten van de dienst. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_de_dienst#De_ondersteuning |
| ontologie | ||
| ontwerp | De representatie van een toekomstige werkelijkheid. | |
| ontwikkelomgeving | Een omgeving die wordt gebruikt om (onderdelen van) services te creëren of aan te passen. | |
| onweerlegbaarheid | Begrip dat gebruikt wordt bij elektronische berichtuitwisseling en dat inhoudt dat de zender van een bericht niet kan ontkennen een bepaald bericht te hebben verstuurd en dat de ontvanger van een bericht niet kan ontkennen het bericht van de zender in de oorspronkelijke staat te hebben ontvangen. | NORA Begrippenkader ISO25010 |
| open data | ||
| open standaard | Een standaard die tot stand is gekomen volgens een voor eenieder toegankelijke procedure, die openbaar toegankelijk en kosteloos bruikbaar is, en waarvan over de specificaties blijvend vrijelijk kan worden beschikt of waarvan de specificaties blijvend kunnen worden verkregen tegen een redelijke vergoeding. | https://www.digitaleoverheid.nl/overzicht-van-alle-onderwerpen/wetgeving/wet-digitale-overheid/ |
| operatie | Een geautomatiseerde functie die gegevens verwerkt. | |
| operationeel beheer | ||
| organisatie | Groep mensen die samenwerken om specifieke doelen te bereiken. | NORA Begrippenkader |
| organiseren | Het specificeren van de wijze waarop taken worden uitgevoerd en het beschikbaar maken van de hiervoor noodzakelijke middelen. | https://usmwiki.com/index.php/Organize/nl |
| outsourcing | Het door een externe partij laten uitvoeren van werkzaamheden, die eerst intern werden uitgevoerd. | |
| partij | Een persoon of een groep personen die samenwerken of een rol spelen in een bepaalde context. | Expertgroep |
| patroon | Een generieke structuur die voor meerdere toepassingen herbruikbaar is. | |
| persoonsgegeven | Een gegeven over een natuurlijk persoon. | https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016R0679#page=33 |
| perspectief | Een invalshoek van waaruit men een organisatie wenst te beschouwen én waarop men wenst te sturen. | |
| plausibiliteit | De mate waarin gegevens worden beschouwd als waar en geloofwaardig door gebruikers. | NORA Begrippenkader |
| portabiliteit | Het gemak waarin iets kan worden gewisseld, bv de mate waarin een klant kan wisselen van leverancier, of de mate waarin een component in een andere omgeving kan worden geïnstalleerd. | |
| portfoliomanagement | ||
| practice | Een praktische beschrijving van de wijze waarop een taak wordt uitgevoerd. | https://usmwiki.com/index.php/Practice/nl |
| precisie | De mate waarin gegevens exact of onderscheidend genoeg zijn. | NORA Begrippenkader |
| primaire taak | Taken die tot de kernactiviteit van een organisatie worden gerekend, in tegenstelling tot algemene ondersteunende activiteiten (secundaire activiteiten). | |
| principe | Een fundamentele en algemeen toepasbare regel, gebaseerd op een overtuiging en die geldt als richtlijn. | |
| privaat | ||
| privacy | ||
| procedure | De specificatie van een proces of een (daaruit samengestelde) workflow en de uitvoerder van elke handeling daarin. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_het_managementsysteem#Werkwijzen:_processen _procedures _werkinstructies |
| proces | Een verzameling processtappen die wordt getriggerd om een beoogd resultaat te bereiken. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_het_managementsysteem#De_dingen_die_de_mensen_doen |
| proceseigenaar | Profiel met eindverantwoordelijk voor het proces, voor de voorzieningen die nodig zijn om het proces uit te voeren, en de voor aansturing van de procesmanager. | |
| procesmanagement | Het specificeren van een proces, het maken van afspraken over de uitvoering, en het scheppen van condities waarin het proces optimaal kan functioneren. | |
| procesmodel | Model dat de processen en hun onderlinge samenhang specificeert. | https://www.noraonline.nl/wiki/USM_Procesmodel_inclusief_Werkstromen |
| processtap | Een samenhangend geheel van activiteiten als onderdeel van een proces. | https://www.noraonline.nl/wiki/Het_procesmodel_en_de_werkstromen_van_de_overheidsorganisatie#Acht_standaard_werkstromen_of_workflows |
| product | Dat wat je produceert. | https://usmwiki.com/index.php/Product/nl |
| producten en diensten | ||
| productieomgeving | De omgeving waarin de voorziening voor gebruik door de gebruiker beschikbaar wordt gesteld. | |
| profiel | Een verzameling van specificerende kenmerken. | https://usmwiki.com/index.php/Profile/nl |
| programmatuur | Het geheel van digitale gegevens en instructies die een computer gebruikt om taken uit te voeren. | https://www.begrippenxl.nl/archixl/nl/page/Software |
| project | ||
| projectstartarchitectuur | ||
| protocol | ||
| pseudoniem | ||
| pseudonimisering | ||
| publiek | ||
| raamwerk | De opzet, de structuur of het concept van iets. | https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/raamwerk |
| realisatie | ||
| rechtspersoon | Een organisatie die in het recht als rechtssubject is erkend als drager van wettelijke rechten en plichten | EU Core Vocabulary (nog nalopen welke) |
| record | ||
| redundantie | ||
| referentiearchitectuur | Een architectuur, gebaseerd op de praktijk, die als een voorbeeld dient voor het opstellen van specifieke (referentie)architecturen. | |
| referentiecomponent | Een component van een systeem die geldt als referentie voor een bepaald doel. | |
| regel | Een voorschrift. | |
| regie-organisatie | Organisatie die haar operationele activiteiten heeft uitbesteed, en zich alleen nog bezig houdt met het aansturen van de uitvoering daarvan door de externe uitvoerders. | |
| register | ||
| registratie | ||
| registratie | Een plaats waar gegevens worden verzameld en vastgelegd. | |
| relatie | ||
| release | Versie die ruim van te voren gepland is. | |
| release | Een geplande versie, die ruimschoots van tevoren op de wijzigingenkalender te vinden is. | |
| requirement | ||
| risico | Een situatie met een bepaald effect dat met bepaalde kans kan optreden. | |
| risicomanagement | ||
| rol | Een combinatie van taken die een medewerker tijdelijk op zich neemt en die afwisselend door verschillende personen kan worden vervuld, aangevuld met bevoegdheden en verantwoordelijkheden. | https://usmwiki.com/index.php/Profile/nl |
| routering | Het doorgeven van een melding of activiteit aan een andere behandelaar of oplosgroep. | |
| schaalbaarheid | De mate waarin een service mee kan groeien met veranderende omstandigheden of wensen. | |
| schakel | ||
| secundaire taak | Taken die tot de algemene ondersteunende activiteiten van een organisatie worden gerekend, in tegenstelling tot kernactiviteiten (primaire activiteiten). | |
| service | Een ondersteunde voorziening, die door een dienstverlener aan een afnemer beschikbaar wordt gesteld. | |
| service request | Gespecificeerd verzoek om goederen en/of activiteiten die in de SO zijn overeengekomen, niet zijnde een wens, wijzigingsverzoek of incident. | |
| servicedesk | Functie (team) voor het aannemen en (laten) afhandelen van meldingen van gebruikers. | |
| shared service center | Een servicedesk die bestaat uit meerdere groepen van één of meer disciplines. | |
| single sign-on | ||
| snelheid | ISO25010 | |
| software as a service | ||
| solution-architectuur | Architectuur van de oplossing van een specifiek probleem. | https://www.noraonline.nl/wiki/Solution-architectuur |
| sourcing | ||
| specificatie | ||
| standaard | Vaststaand, erkend voorbeeld of model. | https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/standaard |
| stelsel | Een systeem waarbinnen organisaties via afspraken, standaarden en/of voorzieningen samenwerken om bepaalde functionaliteit te realiseren. | |
| stelsel van basisregistraties | Het geheel van afspraken en voorzieningen gericht op het doelmatige en efficiënte beheer van een beperkt aantal gegevens, die nodig zijn voor de uitvoering van de taken van de overheid, vastgelegd in gegevensverzamelingen met een wettelijke basis (de basisregistraties), inclusief hun onderlinge samenhang en de gemeenschappelijke voorzieningen die nodig zijn voor verzameling, verspreiding en gebruik. | NORA Begrippenkader |
| strategie | Het plan waarmee de organisatie haar missie wil bereiken. | |
| systeem | Een samenhangend en geïntegreerd geheel van componenten die elkaar wederzijds beïnvloeden. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_het_managementsysteem#De_componenten_van_de_dienstverlener |
| systeembeheer | ||
| systeemsoftware | ||
| taak | Een opdracht om een samenhangende verzameling handelingen uit te voeren. | https://usmwiki.com/index.php/Task/nl |
| tactiek | ||
| taxonomie | Een begrippenkader, waarin begrippen hiërarchisch op basis van een classificatiecriterium zijn geordend in groepen of types. | https://docs.geostandaarden.nl/nl-sbb/nl-sbb/#taxonomie |
| team | Twee of meer personen die samenwerken in een organisatorische structuur. | |
| technisch ontwerp | Vertaling van een functioneel ontwerp naar de technische specificaties van service. | |
| technologiebeheer | Taakgebied dat de gespecificeerde services realiseert. | |
| test | ||
| testomgeving | De omgeving waarin (een onderdeel van) een service wordt getest. | |
| thesaurus | Een begrippenkader waarin begrippen semantisch en hiërarchisch zijn geordend. | https://docs.geostandaarden.nl/nl-sbb/nl-sbb/#thesaurus |
| tijdigheid | ||
| toegang | De mogelijkheid van een entiteit om een object te benaderen en te gebruiken. | NORA Begrippenkader |
| toegangsbeheer | ||
| toegankelijkheid | Houdt in dat informatie vindbaar, interpreteerbaar en uitwisselbaar is. | NORA Begrippenkader ISO25010 |
| toeleverancier | Een leverancier van de dienstverlener. | https://usmwiki.com/index.php/Supplier/nl |
| toepassingsgebied | Een onderwerp waarop iets van toepassing is. | |
| toepassingsprofiel | ||
| toestemming | ||
| traceerbaarheid | De mate waarin de totstandkoming en het gebruik van gegevens zijn vastgelegd. | NORA Begrippenkader |
| transparantie | Inzicht in de werkwijze die de overheid hanteert. | NORA Begrippenkader |
| trigger | ||
| tweedelijnsondersteuning | ||
| uitvoerder | De persoon die iets uitvoert. | |
| update | ||
| upgrade | Een versie die niet kan wachten op de eerstvolgende geplande release. | |
| upgrade | Versie die niet kan wachten tot de eerstvolgende release | |
| uptime | De tijd tussen het moment dat de service is hervat na een storing, en het moment dat de volgende storing zich voordoet. | |
| vaardigheid | De mate van perfectie waarmee een partij een zekere activiteit uitvoert, volgens de definitie van die activiteit. | |
| veiligheid | ||
| verantwoordelijkheid | De plicht of verplichting om bepaalde taken uit te voeren en daarover verantwoording af te leggen. | https://taaladvies.net/verantwoording-of-verantwoordelijkheid |
| verifieerbaarheid | ||
| versie | Een bepaald voorkomen van iets. | |
| versie | Variant van een element in de beheerde infrastructuur. | |
| versleuteling | ||
| verstrekkingspunt | Een gegevensdienst die is aangewezen om gebruikt te worden om bepaalde soorten gegevens te verkrijgen. | |
| vertegenwoordiging | ||
| vertrouwelijkheid | ISO25010 | |
| verwerker | ||
| verwerkersovereenkomst | ||
| verwerking | Het geheel van bewerkingen die worden uitgevoerd op persoonsgegevens | artikel 4.2 lid 2 AVG |
| vestiging | Een deel van een organisatie dat zich richt op dienstverlening in een specifiek geografisch gebied en daar ook een locatie heeft. | http://opendata.stelselcatalogus.nl/hr/id/begrip/vestiging |
| viewpoints | Dwarsdoorsnede van NORA voor een specifiek publiek of doel. Een viewpoint bestaat uit een selectie van elementen en relaties tussen elementen. Een viewpoint het kan een subset van de elementtypen uit het kennismodel bevatten (bv alleen beleidskaders en basisprincipes), maar ook een selectie binnen een elementtype (bv alleen elementen die over beveiliging gaan). | NORA Begrippenkader |
| vindbaarheid | Houdt in dat informatie binnen redelijke termijn kan worden gevonden. | NORA Begrippenkader |
| virtualisatie | Een technologie die een virtuele component creëert die zich functioneel hetzelfde gedraagt als een fysieke component, en waarbij het voor de gebruiker/beheerder niet zichtbaar is welke onderliggende fysieke component daarvoor gebruikt wordt. | |
| visie | Een korte verklaring over een gewenste toekomst waar de organisatie een bijdrage aan wenst te leveren. | https://usmwiki.com/index.php/Vision/nl |
| volledigheid | Betekent dat alle procesgebonden informatie is vastgelegd en wordt beheerd die aanwezig zou moeten zijn conform het beheerregime dat voor dat proces is vastgesteld. | NORA Begrippenkader |
| volwassenheid | ISO25010 | |
| voorspelbaarheid | ||
| voorziening | De ondersteunde goederen en/of handelingen die de dienstverlener beschikbaar stelt aan de afnemer als onderdeel van de dienst. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_de_dienst#Samenstelling_van_een_dienst |
| waarde | De betekenis of het belang dat aan iets wordt toegekend. | |
| waardestroom | De verzameling van handelingen die nodig zijn om een dienst te leveren, gezien vanuit het perspectief van de dienstverlener. | https://usmwiki.com/index.php/Value_stream/nl |
| waarschijnlijkheid | ||
| wallet | Een voorziening in de vorm van een online service of softwareprogramma dat vertrouwelijke gegevens kan bevatten, zoals persoonlijke attributen, identificatiegegevens, inloggegevens en bankpassen, en dat de bezitter in staat stelt digitale transacties uit te voeren, zoals aantonen van zijn identiteit, attributen verstrekken en betalingen te doen. | NORA Begrippenkader |
| wens | Gespecificeerd verzoek om de service aan te passen, dan wel te realiseren conform afspraak. | |
| werkingsgebied | Het domein waarin iets uitwerking heeft. | NORA |
| werkinstructie | De specificatie van een proces of een (daaruit samengestelde) workflow, de uitvoerder van elke handeling daarin, en de technische uitvoeringsvoorschriften en hulpmiddelen die deze uitvoerder daarbij hanteert. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_het_managementsysteem#Werkwijzen:_processen _procedures _werkinstructies |
| werkwijze | Een manier om iets uit te voeren. | https://www.noraonline.nl/wiki/De_bouwblokken_van_het_managementsysteem#Werkwijzen:_processen _procedures _werkinstructies |
| wijzigingsverzoek | ||
| workflow | Een reeks opeenvolgende handelingen in het procesmodel van een organisatie, waarmee een dienstverleningsverzoek van begin tot eind wordt afgehandeld. | https://www.noraonline.nl/wiki/Het_procesmodel_en_de_werkstromen_van_de_overheidsorganisatie#Acht_standaard_werkstromen_of_workflows |
| zaak | Een samenhangende hoeveelheid werk met een welgedefinieerde aanleiding en een welgedefinieerd eindresultaat, waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten worden | NORA Begrippenkader |